“Bizi Rusiya ilə üz-üzə qoymaq istəyirlər” – Azərbaycanın keçmiş XİN rəhbəri
Zülfüqarov Qarabağ ətrafındakı vəziyyət haqda
Ermənistanın siyasi qüvvələri Qarabağda Azəbaycanı Rusiya ilə üz-üzə qoymaq istəyir – Azərbaycanın keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov belə hesab edir. Amma onun fikrincə, hər şey Ukrayna müharibəsinin nəticələrinə əsasən həllini tapacaq. Zülfüqarov əmindir ki, əgər Azərbaycan Rusiya qoşunlarına qarşı çıxmaq qərarı versə, bunu Türkiyənin köməyilə edəcək.
- Azərbaycan Dağlıq Qarabağdan yan keçməklə dünyanın ən uzun tunelini inşa edir?
- “Hələlik Dağlıq Qarabağda hər şey Rusiyanın ssenarisi üzrə gedir” – Bakıdan şərh
- “Cənubi Qafqaz Federasiyası”: müzakirənin mənası varmı?
“Ermənistan faktiki olaraq danışıqlardan imtina edir”
Bakı və Yerevan arasında danışıqlar prosesinin hazırkı vəziyyəti haqda fikirlərini açıqlayan Azərbaycanın keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov qeyd edib ki, bu gün Ermənistan faktiki olaraq danışıqlardan imtina edir.
“Sülh sazişi, delimitasiya və demarkasiya mövzusu aktual deyil. Artıq onlar seçim ediblər və indiki mərhələdə onları bu danışıqlar maraqlandırmır. Köhnə siyasətləri qüvvədə qalır. Niyə?
Çünki ərazi iddiaları qüvvədədir. Onlar hesab edirlər ki, indi Azərbaycanın imkanı yoxdur ki, vəziyyəti dəyişsin. Onların düşüncəsinə görə, rus sülhməramlılar onlara imkan verir ki, köhnə siyasəti indiki şəraitdə rahat davam etdirsinlər. Daha dəqqiq desək, söhbət anneksiya siyasətinin davam etdirilməsindən gedir.
Bu baxımdan indi biz tərəfdən əsas məqsəd sülhməramlılara təzyiq, onlarla danışıqların aparılmasıdır. Onlardan və ya onların rəhbərliyindən tələb olunmalıdır ki, 10 noyabr razılaşmasının müddəaları həyata keçirilsin” – Zülfüqarov bildirib.
“Nə şiş yansın, nə kabab”
Azərbaycanın keçmiş XİN rəhbəri hesab edir ki, Rusiyanın başı Ukraynada müharibəyə qarışmışkən, Qarabağ ətrafındakı problemlər arxa plana keçib:
“İndi Ukrayna hadisələri ilə əlaqədar ruslar bu məsələ ilə məşğul olmaq istəmirlər. Çünki bu halda onlar istər-istəməz Ermənistan və Azərbaycanın mövqeyi arasında seçim etməlidirlər. Bu da ya bizdə, ya da Ermənistanda imkanlar yaradacaq ki Qərbə meyllilik güclənsin. Bu baxımdan ruslar vaxtı uzatmaq taktikasına üstünlük verirlər. Bir növ “nə şiş yansın, nə də kabab” məsəli.
Azərbaycanınsa mövqeyi belədir ki, sülhün cəlbedici olmasını təkliflərlə ifadə etmişik. Hesab edirəm ki, biz yeni addımlara hazırlaşırıq”.
“Laçın istiqamətində postlar qurula bilər”
“Bir çox məsələlər Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlıdır. Burada Rusiyanın hansı siyasət yürütməsi çox vacib mövzudur”, – Zülfüqarov bildirib.
Onun fikrincə, Azərbaycan bu gün Rusiya ilə konfrontasiyaya getmək istəmir:
“Amma bu, o demək deyil ki, Azərbaycan özünəməxsus tərzdə siyasətini aparmayacaq. Əksinə, Azərbaycan özünə lazım olduğu tərzdə siyasətini aparacaq və təzyiq amilindən istifadə edəcək. Bu, əsasən iki istiqamətdə ola bilər. Diplomatik-siyasi addımlar və güc təzyiqindən istifdə. Yəni, bu və ya digər regionda hansısa vəziyyətin yaradılması, eləcə də ermənilərə təzyiqlər.
Məsələn, Laçın istiqamətində hansısa postların qurulması, yoxlanışlar həyata keçirmək və s. Bu baxımdan dediyim iki komponentdən istifadə ediləcək.
Əslində, indiki şərait bizə müəyyən qədər imknanlar da açır. Çünki qarşıdurma ilə məşğul olan Qərb və Rusiya istər-istəməz özlərinə tərəfdaş axtarışını davam etdirir, bölgədə onların mövqeyinə yaxın olan ölkələri öz düşərgələrinə cəlb etməyə çalışırlar. Bu baxımdan vəziyyət həm də müəyyən imkanlara yol açır”.
“Moskva Türkiyə ilə müttəfiqliyə üstünlük verir”
Azərbaycanın keçmiş xarici işlər naziri qeyd edib ki, regionda ümumi geosiyasi tendensiya Azərbaycanın xeyrinə dəyişir:
“Azərbaycan-Türkiyə tandemi və müttəfiqliyi güclənir. Moskva daha çox Ankara ilə əməkdaşlığa əhəmiyyət verir. Eyni zamanda, Rusiyanın bölgədə mövqeləri zəifləyir. Bu baxımdan bölgədə gedən proseslərin ümumi tendensiyası bizim xeyrimizədir.
Hamı da anlayır ki, gec-tez məqam yetişəcək və Rusiya bölgədən gedəcək. Burada sual yaranır: Rusiyanı bölgdə kim əvəz edəcək? Ermənilər istəyirlər ki, Qərb əvəz etsin. Qərb də bunu istəyir. Ona görə də bir çox hallarda görürük ki, ermənimeylli addımlar atılır, bəyanatlar verilir. Amma biz başa düşməliyik ki, burada real güc Türkiyədir.
Həm coğrafi, həm də regiondakı mövqeyi baxımından. Üstəlik, mən inanmıram ki, Əfqanıstan proseslərindən sonra ABŞ və ya Fransa bölgədə hərbi baxımdan iştiraka hazır olsun. Fransanın Avropada, Ukraynada və ənənəvi nüfuz dairəsi olan Qərbi Afrikada problemləri kifayət qədərdir.
Bu baxımdan Türkiyənin bu bölgədə güclənməsi qaçılmazdır. Açıq danışaq, Rusiya bölgədən getməli olacaqsa, bu zaman mövqelərini Türkiyəyə verəcək, nəinki Qərbə. Bu da mümkün olan ssenaridir”.
“Azərbaycan Türkiyə ilə birlikdə Rusiyaya qarşı çıxacaq”
Qarabağın Rusiya sülhməranlılarının yerləşdiyi hissəsində Azərbaycanın əks-terror əməliyyatı keçirməsinin mümkünlüyü ilə bağlı suala cavab verərkən Tofiq Zülfüqarov bildirib ki, əgər məsələ bu yerə çatsa, Azərbaycan tək olmayacaq.
“Ermənilərin əsas məqsədi odur ki, hansısa şəkildə bizi rus sülhməramlılarla üz-üzə qoysunlar. Onlar yaxşı başa düşürlər ki, atəşkəsi pozanda və bizim buna cavabımız olanda məsuliyyəti sülhməramlılar daşıyır. Təbii ki, onlar təxribatlar törədərək bizi ruslarla üz-üzə gətirmək istəyirlər.
Onların fikrincə, buna nail ola bilsələr, strateji təşəbbüs onlara keçəcək. Azərbaycan bunu yaxşı başa düşür.
Bizdə də müəyyən təkliflər səslənir ki, nəyə görə, bunu belə etmirik, onu elə etmirik, bunu etmək lazımdır, zaman çatıb və s. Belə çıxır ki, Rusiya ilə qarşıdurmaya getməliyik, halbuki, burada da suallar ortaya çıxır.
Sözsüz ki, Rusiyaya qarşı tək çıxmayacağıq, bunu Türkiyə ilə bilikdə edəcəyik. Türkiyə buna hazırdırmı və bu, Bakı ilə Ankaraya lazımdırmı? Yəni, burada çoxlu suallar ortaya çıxır. Ümumi qənaət ondan ibarətdir ki, hələ vaxtı deyil.
Deməli, indiki təzyiqlərlə yanaşı incə siyasi-diplomatik davranış ən düzgün taktikadır. Ən azı indiki mərhələdə. Baxaq görək gələcəkdə vəziyyət necə dəyişəcək. Mən əminəm ki, ümumi geopolitik dəyişikliklər bizim xeyrimizə olacaq. Amma gözləməliyik”, – Zülfüqarov bildirib.
