26.11.2016

Birləşdirən və ayıran futbol

Qevorq Kazaryan

Futbol birləşdirir, amma əlbəttə ki, ayırır da. Amma təsəvvür etmək çətindir ki, Cənub Qafqazda elə bir gün gəlib çıxacaq və bir şəhərdə bir-biriylə güclü rəqabət aparan klublar yaranacaq. Londonda olduğu kimi Şimali Yerevan və ya Cənubi Tbilisi derbiləri tamamilə təsəvvür edilməz bir şeydir.

Futbol isə “sağlam rəqabət sayəsində daha da zənginləşir, hətta bu hansısa hallarda həddən artıq qızğın mübarizə ilə müşayiət olunsa da. Yeni nəsil üçün bu inanılmaz görünsə də, Cənubi Qafqazda əsl derbilər baş verib. “Dinamo Tbilisi – “Ararat Yerevan, “Ararat – “Neftçi Bakı. Sovet İttifaqı sanki vaxtıykən bu həllolunmaz məsələnin həll düsturunu tapa bildi.

Amma əvvəllər bu düsturun kəmiyyətlərindən biri zərurət idisə, niyə bu gün onu real istəklə əvəz etmək mümkün olmasın? Gəlin indi bunu “futbola sevgi adlandıraq, axı hamımız bizə İngiltərədən gələn bu oyunu sevirik!

Bir neçə ay əvvəl Çempionlar Liqasının ikinci təsnifat mərhələsi zamanı Ermənistan və Gürcüstanın çempionları “Alaşkert və “Dinamo Tbilisi bir-birinə qarşı oynayanda, çoxları əvvəlki derbiləri xatırladı.

016-cı ildə Çempionlar Liqasının təsnifat oyunlarının ikinci turu. Yerevanda “Alaşkert” “Dinamo” Tbilisini qəbul edir

Gürcüstan paytaxtında və Yerevanda bu qarşıdurma çərçivəsində keçən iki görüşün sayəsində iki ölkənin futbol dünyalarının nümayəndələri görüşdü: onlar danışdılar və əvvəlki uğurlarını yada saldılar.

Parlaq və yarı silinmiş xatirələr öz yerində, amma hamıya bir şey aydın idi ki, futbol artıq əvvəlki kimi deyil. Yerli klublar zəifdir və rəqabət qabiliyyətli deyil, fanatlar isə stadionlara getmək istəmir. Bu sırada ancaq klubları vaxtaşırı Avropa Liqasının qrup mərhələlərinə düşən Azərbaycan istisna təşkil edir.

Futbol klublarının böyük hissəsi üçün maliyyə problemləri ölüm-dirim məsələsinə çevrilir. Yeganə sponsor və ya sahibin problemləri yarananda ilk növbədə məhz klublar əziyyət çəkir. Ötən il Ermənistanda sahibkar Mikael Baqdasarova məxsus “Mika klubunun da başına bu gəldi.

Ermənistan artıq neçə ildir ki, “Araratı premyer liqanın kulis arxasından çıxara bilmirsə, Bakıda eyni vəziyyətə “Neftçi düşdü. Əlbəttə ki, Gürcüstandakı bəzi klubların maliyyələşdirilməsi yaxşı vəziyyətdədir, hətta dövlət proqramı da həyata keçirilir, amma təəssüf ki, bu hələ gözlənilən nəticələri vermir. Avropa klub birinciliklərinin təsnifat mərhələləri hələ də keçilməz olaraq qalır.

“Alaşkert-“Dinamo oyunu mətbuatda çempion olan gürcü klubunun prezidenti Roman Pipiyanın regionda futbolunun inkişafı ilə bağlı fikirlərini bölüşməsinə səbəb oldu: Gürcüstan, Ermənistan, İran və Azərbaycan klubları üçün vahid liqa yaratmaq. Ermənistanla Azərbaycan arasında keçiriləcək görüşlərlə bağlı həll də təklif olundu: onları neytral ərazidə: Gürcüstan və ya İranda keçirmək. Təbii ki, sonradan bu təklif müzakirə olunması, bununla belə o klub futbolunun inkişafı üçün mümkün variantlardan biri kimi nəzərdən keçirilən bilər.

Keçmiş təcrübə və elə həmin sovet dövründə buraxılan səhvləri bu gün düzəltmək olar. Son illərlə bir sıra gürcü futbolçuları Ermənistan birinciliyində çıxış ediblər və indi də çıxış edirlər, Ermənistan yığmasının əsas oyunçuları isə peşəkar futbol karyeralarının gələcəyini İranla bağlayıblar və indi də bağlayırlar. Belə çıxır ki, sıx futbol əməkdaşlığı artıq baş verir və Ermənistanla qonşu olan ölkələrin futbol biliciləri bu siyahını davam etdirə bilər.

Futbol sərhədləri çəkən kimi, onları poza da bilər. 2015-ci ildə tam mənasıylə “Böyük futbol Tbilisiyə təşrif buyuranda belə oldu. “Barselona və “Sevilyanın həm Ermənistan, həm Gürcüstan, həm də Azərbaycanda fanatları var. Amma az adam inana bilərdi ki, onlar böyük futbolu izləmək üçün bir stadionda yanaşı otura bilərlər…