Azərbaycanlı fəal məhbəsdəki dözülməz vəziyyətdən şikayətlənir

İğtişaşlar təşkil etməkdə ittiham olunaraq 8 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilən NİDA vətəndaş hərəkatının fəalı İlkin Rüstəmzadə şikayətini pis şəraiti ilə məşhur olan 13 saylı cəza müəssisəsindən telefon vasitəsilə diqtə edib. Bu ismarıc NİDA vətəndaş hərəkatının Facebook səhifəsində dərc edilib, fəalın çox sayda dostu, tanışı, dostlarının dostları tərəfindən tirajlanıb, nəticədə mediaya düşüb.

Öz ismarıcında Rüstəmzadə aşağıdakılardan şikayətlənir:

– onurğasında kistanın çıxarılması ilə bağlı əməliyyatdan cəmi bir neçə gün sonra sağalmağını gözləmədən onu tibb məntəqəsindən çıxarıblar;

– İsveçdə yaşayan rəfiqəsi ilə telefonla danışmağı qadağan ediblər;

– hər bəhanə ilə mütəmadi olaraq izahat yazmağa vadar edirlər.

2014-cü ildə İlkin Rüstəmzadə kütləvi iğtişaşlar törətməkdə ittiham olunaraq səkkiz il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Kütləvi iğtişaş deyərkən, gənclərin təşkil etdiyi orduda qeyri-döyüş şəraitində baş verən əsgər ölümlərinə qarşı etiraz aksiyaları nəzərdə tutulub.

Onunla birlikdə NİDA-nın daha yeddi üzvü altı ildən səkkiz ilə qədər azadlıqdan məhrum edilib. Hazırda Rüstəmzadənin silahdaşları əfv edilərək azad olunublar, bir az əvvəl isə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi Azərbaycan hökuməti qarşısında onlara kompensasiya ödəmək öhdəliyi qoyub.

Bu haqda və işin detalları ilə bağlı JAMnews-un məqaləsində oxumaq mümkündür 

İlkin Rüstəmzadə isə hələ də cəza müddətini çəkir. Bəzi hüquq müdafiəçiləri hesab edir ki, bu, onun güzəştə getməməsi ilə izah olunur. Onun şikayətləndiyi məsələlər də əyilməzliyinin nəticəsidir.

Bu məhkum müxalifətçilərin və vətəndaş cəmiyyəti fəallarından onlara qarşı qəddar davranışla bağlı səslənən ilk şikayət deyil. Döyülməsinə, tibbi yardım göstərilməməsinə və məruz qaldığı təzyiqə görə, Respublikaçı Alternativ Partiyasının sədri İlqar Məmmədov, NİDA-nın digər iki fəalı Qiyas İbrahimov və Bayram Məmmədov, həmçinin digərləri də şikayətlənib.

Bayram Məmmədov ağır xəstə olduğu haqla heç bir tibb yardımla təmin olunmadığını bildirmişdi. Əksinə, ona barakda tualetin qarşısındakı yelçəkən və üfunət qoxuyan yeri veriblər və soyuq havada uzun müddət açıq havada saxlayıblar. Nəticədə Bayram aclıq elan edib və yalız cəza müəssisəsinin administrasiyası onun yerini dəyişib, müalicəsinə başlayacaqlarına dair söz verəndən sonra o aclığı dayandırıb.

Fəaalları Bayram Məmmədov və Qiyas İbrahimov narkotik satışında ittiham olunaraq hər biri 10 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Hüqquq müdafiə təşkilatları isə onların həbsinin əsl səbəbinin keçmiş Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyevin heykəlinin postamentinə yazılan siyasi məzmunlu qraffiti olduğuna əmindir.

Hadisənin təfərrüatları haqda JAMnews-un məqaləsində

Ən dəhşətli hadisələrdən biri fəal və bloger Mehman Qələndərlinin intiharı olub. 2017-ci ilin aprelində o, istintaq təcridxanasında özünü asıb.

Hüquq müdafiəçisi Eldar Zeynalov bildirib ki, yalnız bu halda məhbusun ədalətə nail olması mümkündür. Əgər şikayət sübutlarla əsaslandırılıbsa, vəkil Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində iddia qaldıra və əgər məhkəmə lazım bilərsə, bu faktla bağlı araşdırma tələb edə bilər.

Amma istintaqı yenə də cəza müəssisəsinin administrasiyası və ya prokurorluq aparacaq. Və bir qayda olaraq, bu mərhələdə iş nəticəsizliyə dirənir. Bir neçə dəfə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi istintaqın gedişatında pozuntular aşkarlayıb, amma buna heç bir rəsmi reaksiya gəlməyib.

“Xatırladığım etibarilə heç kim heç vaxt məhbusla qəddar davranışa görə cəza çəkməyib, zərərçəkənlər isə ən yaxşı halda kompensasiya əldə elə bilib”, – Eldar Zeynalov deyib.

Onun nöqteyi-nəzərindən İlkin Rüstəmzadə öz şikayətini rəsmi qeydiyyatdan keçirməlidir və ilk olaraq doslarının yox, vəkilin köməyindən yararlanmalıdır.