Azərbaycanda şəkər xəstələri necə yaşasın?
Düzgün qidalanma şəkərli diabet xəstələri üçün həyati önəm daşıyan bir məsələdir. Lakin, xəstəyə lazım olan qida məhsulları o qədər baha və aldıqları maddi yardım qədər azdır ki, bu məsələdə dövlətin yardımlarına arxayın olsan hər an ölə bilərsən.
Vəsaitin olmalıdır
Azərbaycanda bütün şəkər xəstələrin müalicəsini dövlət təmənnasız olaraq öz öhdəsinə götürür. Lakin, xüsüsi maddi yardım yalnız şəkəri əlillik dərəcəsinə çatan xəstələrə edilir.
Birinci qrup üzrə əlillik dərəcəsi olan xəstələrə 127 manat (121 USD), ikinci dərəcəyə 50 manat (48 USD), üçüncu dərəcəli əlillərə isə 43 manat ödənilir. Əgər diabetli xəstənin “bəxti gətirib təqaüd yaşına çatsa, dövlət bütün təqaüdçülər kimi onlara da 100 manat (təxminən 100 dollar) ödəyəcək. Əgər şəkər xəstəsi nisbətən cavandırsa və iş qabilliyətini itiribsə, bu halda ona heç kim ödəniş etməyəcək.
Olduqca diqqətli olmaq lazımdır
Demək olar ki, Bakidakı istənilən supermarketdə “diabetik məhsullar şöbəsi var. Bir qayda olaraq bu tip məhsullarda ceşid bol olsa da, əslində şəkər xəstələrinə bu “bolluqdan olduqca az pay çatır. Çünki, mağazalarda diabetik məhsullar adı altında satılan qidalar əslində “sağlam qida məhsullarıdır.
“Bu qrupa hamilə və süd verən qadınlar üçün əlavə qida maddələrini, hipertoniyadan əziyyət çəkənlər üçün məhsulları, və ya sadəcə artıq çəkidən əziyyət çəkənlər üçün olan ərzaqları aid etmək olar,- Qədir Feyzullayev – Azərbaycanda sağlam qidalanma məhsullarını ölkəyə gətirən şirkətin direktoru bildirir.
Diabet xəstəliyi ilə bağlı məlumatlı olmaq lazımdır
Bakı Sağlamlıq Mərkəzinin həkim –endokrinoloqu Gülnarə Məmmədova bildirir ki, şəkərli xəstələrin çoxu diaqnozları barədə olduqca gec məlumat alırlar. Məsələn, ərzaqın qlikemik indeksi haqqında məlumatlI deyillər. Bu olduqca vacib məlumatdır, çünki yüksək qlikemik indeksli ərzaqlar qanda şəkərin miqdarini artırır və mədəaltı vəz yüksək miqdarda insulin ifraz edir.
Həkim tapmaq üçün təkidlə çalışmaq lazımdır
Qeyd edək ki, Azərbaycanda dövlət şəkərli xəstələri pulsuz müalicə ilə təmin edir. Bəzən xəstələr müalicə almaq üçün uzun növbələr gözləməli olurlar. Arayışlar təqdim etməli, mübahisə etməli və həqiqətən xəstə olduğunu sübüt etməli olursan. “Vaxt isə gedir və xəstəlik günü-gündən güclənir- 55 yaşlı taksi sürücüsü Ədalət Mahmudov deyir.
Şəkər diaqnozu ona 9 il əvvəl qoyulub, buna baxmayaraq o, yalniz bir müddət əvvəl dövlət xəstəxanalarından birində müalicə kursu almağa başlayıb.
Ədalət Mahmudovun bütün cəhdlərinə baxmayaraq ona hələ də təqaüd təyin etməyiblər.
Azərbaycanda endokrinoloq azdır və bu problem daha çox əyalətlərdə hiss olunur. Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyi bu məsələni nəzarətinə götürərək, həkimlərin sayının artırılması üçün tövsiyyələr hazılayır.
Azərbaycan Diabetik Cəmiyyətinin sədri Akif Muxtarov bildirir ki, bu tövsiyyələrin yalnız çox az hissəsi həyata keçirilib.
Bu arada, şəkər xəstələrinin sayı gündən-günə artır. Rəsmi statistikaya görə Azərbaycanda şəkərli xəstələrin sayı 2000-ci ildən beş dəfə artıqdır.