Azərbaycan parlamenti amnistiya haqda akt qəbul edib. İlkin məlumatlara görə, 16 mindən çox məhkum amnistiyaya düşəcək. Ekspertlər qəbul edilmiş qərarı müsbət hesab edir, amma vurğulayırlar ki, bu amnistiya siyasi məhkumların problemini həll etməyəcək.
Bu gün Milli Məclisin növbəti plenar iclasında “8 noyabr – Zəfər Günü münasibətilə Amnistiya elan olunması haqda” qanun layihəsi qəbul edilib. Amnistiya haqda akt Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev tərəfindən deputatların müzakirəsinə təqdim olunub və ikinci Qarabağ müharibəsində zəfərin il dönümünə həsr olunub.
İlkin məlumata əsasən, 16 mindən çox məhkum amnistiyaya düşəcək. Amnistiya haqda akt məhkumların aşağıdakı kateqoriyalarını əhatə edəcək:
Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə iştirak edən şəxslər, o cümlədən də müharibə zamanı həlak olan və itkin düşənlərin qohumları;
Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda döyüş əməliyyatlarında iştiraka, o cümlədən də digər xidmətlərinə görə orden və medallarla təltif olunan şəxslər;
“Ermənistanın ikinci Qarabağ müharibəsi zamanı mülki əhaliyə qarşı hərbi təxribatı nəticəsində əlil olan şəxslər, o cümlədən də onların yaxın qohumları;
“Xocalı soyqırımı zamanı əlil olan şəxslər, həmin dövrdə qətlə yetirilənlərin və itkin düşənlərin yaxınları”;
1948-1953-cü və 1988-192-ci illərdə Ermənistanda deportasiya olunan şəxslər;
“1988-1993-cü illərdə Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini işğalı nəticəsində məcburi köçkün olan” şəxslər;
1990-cı il 20 yanvar faciəsi nəticəsində əlil olan və ya həmin gün yaxın qohumlarını itirən şəxslər;
sülhməramlı əməliyyatlarda iştirak edən və Azərbaycan, o cümlədən də SSRİ SQ sıralarında beynəlmiləl borcunu yerinə yetirən şəxslər, həmçinin həmin borcu yerinə yetirərkən həlak olanların və itkin düşənlərin yaxın qohumları;
İkinci Dünya Müharibəsində iştirak edən, o cümlədən də həmin vaxt keçmiş SSRİ-nin SQ-nin arxa cəbhəsində xidmət edərək keçmiş SSRİ-nin orden və medalları ilə təltif olunan şəxslər;
SSRİ dövründə siyasi repressiyalara məruz qalan və daha sonra səlahiyyətli hakimiyyət orqanlarının qərarı ilə bəraət alan şəxslər, o cümlədən də onların yaxın qohumları;
Çernobıl AES-də qəzanın nəticələrinin aradan qaldırılmasında iştirak edən şəxslər, o cümlədən də onların qəyyumları;
cinayət törədərkən yaşı 18-dən aşağı olan, o cümlədən də 60 yaşı aşan, yaxud I və II qrup əlilliyi olan şəxslər;
himayəsində azyaşlı, yaxud I və II qrup əlil uşağı olan şəxslər.
Ekspertlərin şərhi
“Müdafiə xətti” hüquq müdafiə təşkilatının həmtəsisçisi, hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovun sözlərinə görə, gözlənilən amnistiya ilə bağlı hüquq müdafiəçilərinin böyük ümidləri olub, çünki bu amnistiya Zəfər Gününə həsr olunub.
“Amma anmistiya haqda qanun layihəsinin maddələri bunun “qızıl amnistiya” adlandırılmasının mümkün olmadığından xəbər verir. Çünki çox güman ki, tək günahı siyasi fəaliyyəti və müxalifliyi olan insanlara aid olmayacaq”, – R,Səfərov bildirib.
“Mən gözləyirdim ki, ömürlük cəzaya məhkum edilmiş və artıq 25 ildir Qobustan həbsxanasında saxlanılan “OMON”-çuları da əhatə edəcək. Bu insanlar ərbi qiyamda iştirak edərək xüsusi ağır cinayət törətsələr də, qanlarını əsirgəmədən Vətən üçün döyüşən insanlar üçün 25 illik məhkumluq məncə yetərli cəzadır”, – o əlavə edib.
Repressiyalara və İşgəncəyə qarşı Komitənin koordinatoru Namizəd Səfərli hesab edir ki, Zəfər Günü münasibətilə daha geniş məhkum çevrəsini əhatə edəcək “qızıl amnistiya” elan etmək lazım idi.
“Azərbaycanda Amnistiya Aktı siyasi ayrıseçkiliklə qəbul edilir. Bizdə amnistiya siyasi əqidəsinə və baxışlarına görə hms edilən şəxsləri əhatə etmir. Baxmayaraq ki, bu insanlara Cinayət Məcəlləsinin müxtəlif maddələri ilə ittihamlar irəli sürülür, görünür ki, onlara qarşı cinayət işləri uydurma və saxtadır”, – N.Səfərov bildirib.
