“Onların mənə ehtiyacı var” – Digər kişilərə nümunə olan tənha atanın hekayəsi
Tənha atanın hekayəsi
Ermənistanda tənha ataların adı çəkilmir, onlara diqqət yetirilmir və əslində onların sayı azdır. Çox az kişi həyat yoldaşının vəfatından və ya boşandıqdan sonra uşaqlarına qəyyumluq edir. Hətta dövlət qurumlarında tənha atalarla bağlı statistika belə yoxdur. Ermənistanda nə qədər kişinin tək valideyn statusuna malik olduğu məlum deyil.
Boşanmalardan sonra uşaqlar adətən qadınların himayəsində qalır, ana vəfat etdikdə isə əsasən nənələr himayədar olur.
- Prezident ailəsinin bizneslərini araşdıran media hədəfdə
- Azərbaycanda xüsusi karantin rejimi növbəti dəfə uzadılıb. Sərhədlər bağlı qalır
- Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkiləri təyin edilib. Siyasətçilər bu qərarın səbəbləri haqda
“Uşaqlarıma baxdım və başa düşdüm ki, özümü məhv edə bilmərəm”
35 yaşlı Şaliko Yorents tək atadır. İki övladı var, onların tərbiyəsi və bütün ev işləri ilə məşğul olur. O, qızının saçını darayır, hörür, iki yaşlı oğluna isə bıçaq və çəngəldən istifadə etməyi öyrədir.
Şaliko bir an belə bunların öhdəsindən gələ bilməyəcəyini düşünmədi və övladlarından ayrılmaqdan söhbət gedə bilməzdi. İkinci övladı dünyaya gələndən üç gün sonra tək ata oldu. Hamiləlik dövründə həyat yoldaşı Qayaneyə qan xərçəngi diaqnozu qoyuldu.
Şaliko deyir ki, onun ölümü sürpriz olub. O, əmin idi ki, doğuşdan sonra birlikdə mübarizəyə davam edəcəklər və limfomaya qalib gələcəklər.
“Həkim mənə onun öldüyünü deyəndə inanmadım. Mən heyrətə gəldim, heç nə eşitmədim, heç nə hiss etmədim. Uşaqların görməməsi üçün göz yaşlarımı sıxdım. Onların mənim zəif olduğumu düşünmələrini istəməzdim. Uşaqlara baxanda anladım ki, özümü məhv edə bilmərəm, onların mənə ehtiyacı var. Analarının ölməsi onların günahı deyil. Əsəbiləşə bilərdim, eqoist ola bilərdim, hamını günahlandıra bilərdim, tələb edə bilərdim ki, hamının mənə yazığı gəlsin, mənə kömək etsin. Amma özümü qaldırdım və davam etdim.
Qayaneni heç görməyən kiçik oğlum bizə çox kömək edən nənəsinə ana deyir. Amma düşünürəm ki, illər sonra o, ağrılı suallar verəcək”, – Şaliko deyir.
“Yalandan demək istəmirdim ki, o gedib və tezliklə qayıdacaq”
Şalikonun qızı Mila anasının ölümü ilə çətin anlar yaşadı. O, qardaşından böyükdür və anasına çox bağlı idi.
“İlk günlər ona deyə bilmədim, söz tapa bilmədim. Dəfndən bir neçə gün sonra fikirlərimi toplayıb ona dedim. Qayane hələ xəstəxanada olanda, Mila Viber-də anasına darıxdığı üçün çiçəklər göndərdi. Anası öləndən sonra da gül göndərdi. Və o, Qayanenin cavab verəcəyini gözləyirdi.
Buna görə mif uydurmaq, ananın harasa getdiyini və tezliklə gələcəyini ona yalan söyləmək istəmirdim. Mən istəməzdim ki, onun daimi gözləntisi olsun və hər qapı döyüləndə anasının gəldiyini düşünsün”.
Qız indi də anası üçün darıxır. Şaliko qızı ilə uzun müddət danışır, onun ona güvənməsini və hisslərini onunla danışmaqdan çəkinməməsini istəyir.
“Ər və arvad uşaqların qayğısını bölüşməlidirlər”
Şaliko bir çox insanlar üçün nümunə oldu. Tək atanın uşaq tərbiyəsinə yanaşmasını, bütün ev işlərini özü görməsini bəyənirlər. Buna görə də insanlar onun İnstaqram səhifəsini izləyirlər. O, tək ata olmağın nə olduğunu və uşaqları ilə necə vaxt keçirdiyini danışır.
Şaliko ümid edir ki, daha çox kişi onun ev işləri gördüyünü görəcək və bunun ayıb olmadığını başa düşəcək:
“Ermənistanda bir çox atalar ev işləri ilə məşğul olmaqdan – qab-qacaq yumaqdan, arvadlarına kömək etməkdən utanırlar. Üstəlik, övladlarına sevgi göstərməkdən belə utanırlar. Onları qucaqlamırlar, öpmürlər, xüsusən də qızları. İnanıram ki, bundan utanmaq lazım deyil. Ər və arvad uşaqları üçün bərabər valideynlərdir. Uşaqların qayğısına qalmalıdırlar.
Kim deyir ki, uşağın bezini dəyişmək və ya onunla gəzmək ayıbdır? İndi özüm bunu necə etdiyimi göstərəndə görürəm ki, insanlar maraqlanır. Çoxları məndən nümunə götürür, çoxları mənə yazır – kaş bütün atalar belə olaydı”.
“Atam əsgər idi, nadir hallarda evdə olurdu və biz anama çox kömək edirdik”
Şalikonun sözlərinə görə, postsovet dövründə, xüsusən də müharibə və müharibədən sonrakı dövrdə kişilər ailələri ilə az vaxt keçiriblər. Onların “daha vacib işləri” vardı, məişət problemlərini və uşaq baxımını qadınların öhdəsinə buraxdılar. O dövrlər keçdi, amma kişilərin münasibəti dəyişmədi.
“Atam hərbçi idi, nadir hallarda evdə olurdu və biz anama çox kömək edirdik. Bəlkə də elə o zaman hiss etdim ki, dəstəyi olmayan bir qadın üçün nə qədər ağırdır. Çox adam işdən gəlib divanda uzanıb televizora baxır və atası ilə oynamaq istəyən uşağa deyir ki, istirahətinə mane olmasın. Arvadına isə deyirlər ki, uşağı məşğul etsin, çünki o, televizora baxmağa mane olur. Uşağın davranışına görə bütün məsuliyyət qadının çiyninə düşür, bu yanlışdır”.
Eyni zamanda, Şaliko qeyd edir ki, bir çox gənc atalar evdə daha çox vaxt keçirməyin və uşaq tərbiyəsi ilə məşğul olmağın nə qədər vacib olduğunu dərk edirlər.
“Valideynlər, istər ata, istər ana, nə qədər çalışsalar da, hər ikisi uşaqlara baxmalı, böyütməlidir. Düşünürəm ki, əslində bir çox insan arvadlarına kömək etmək və uşaqları ilə daha çox vaxt keçirmək istəyirlər, lakin cəmiyyətin təzyiqi səbəbindən bunu etmirlər.
Düşünürlər ki, körpənin bezini dəyişdirsələr, onlara güləcəklər, dostları ilə vaxt keçirməkdən imtina etsələr, onlara itaətkar adlandırılacaqlar. Ailənin prioritet olması lazım olduğunu başa düşməyən insanlar yaxşı dost ola bilməzlər “dedi Şaliko.
“Ər səkkiz saat işləyirsə, arvad bütün günü işləyir”
Şaliko 28 yaşında ata olub.O deyir ki, ilk oğlu Milanın doğulmasından sonrakı ilk aylar çətin keçib və həyat yoldaşına kömək edib, körpəni yatızdırıb, gecələr qızına qulluq edib:
“Qızımı gecələr yataq otağından kiçik səbətində aparırdım və bütün gecəni yelləyirdim ki, həyat yoldaşım yatsın. Futbola baxırdım, Dünya Kuboku idi. Və həqiqətən də ata olmağın necə bir şey olduğunu hiss etdim. Hələ ata olmayanda kişilərin körpənin ağlaması onları narahat etməsin deyə başqa otaqda yatdıqlarından şikayət etdiklərini eşidirdim. Mən heç vaxt başa düşmədim ki, onları necə tərk edə bilərsən və ikisinin də sənə ehtiyacı olanda gedə bilərsən”.
Kişilərin evdar qadınların əməyini qiymətləndirməməyini sevmir:
“Əgər ər səkkiz saat işləyirsə, arvad bütün günü işləyir və dincəlmir. Bu, bir nəfər üçün böyük yükdür. Kişilər bu işləri görən ayrı-ayrı şəxslərə maaş versəydilər, aşpaza, təmizlikçiyə maaş vermək üçün külli miqdarda pul xərcləyərdilər”.
İndi Şaliko çox nadir hallarda özünə xoşladığı şeyi etməyə icazə verir, özünün şəxsi maraqları və üstünlükləri üçün məhdud vaxtı var. Uşaqları analarının yoxluğunu hiss etməmələri üçün onlarla mümkün qədər çox vaxt keçirmək istəyir.
