2016-cı ildə Gürcüstanda uşaqlara qarşı törədilən seksual və başqa cinayətlər üzrə 250 iş açılıb

Küçədə yaşayan və işləyən uşaqlar, baza təhsilini ala bilməmək, uşaq ölümləri, uşaqlara qarşı zorakılıq, yoxsulluq və lazımi həyat şəraitinin olmaması – bu, Gürcüstanın xalq müvəkkilinin hesabatında sadalanan problemlərin yalnız bir hissəsidir.

“Uşaqların hüquqi vəziyyəti haqqında” – 2016-cı ilə aid məlumatların göstərildiyi və nəzərdən keçirildiyi sənəd belə adlanır.

Hesabata əsasən, uşaqlara qarşı zorakılıq halları kifayət qədər çoxdur. 2016-cı ildə 77 bu cür fakt qeydə alınıb. Statistikaya görə, əksər vaxtlarda yetkinlik yaşına çatmayanlara qarşı cinayətlər seksual xarakter daşıyır (Cinayət Məcəlləsinin 140-cı maddəsi) – 2016-cı ildə 250 bu cür fakt üzrə istintaq başlayıb, 189 halda yetkinlik yaşına çatmayanlar “zərərçəkən” statusu alıb. Bununla yanaşı, həm də yetkinlik yaşına çatmayanların döyülməsi, onlara psixoloji təzyiq, internetbulinq və digər xarakterli cinayətlər törədilib.

Uşaqlara qarşı zorakılığın qarşısının alınmasında ən əsas problem sosial işçi və psixoloqların sayının kifayət qədər olmamasıdır, o cümlədən Sosial Xidmət Agentliyinin bütün ölkə miqyasında cəmi 11 psixoloqu işləyir.

Ötən illərdə olduğu kimi, 5 yaşına qədər olan uşaqlar arasında ölüm halları göstəricisi hələ də yüksəkdir. 2016-cı ildə 1 yaşına çatmayan 511, 1 yaşdan 5 yaşa qədər 93 uşaq ölüb.

Xalq müvəkkilinin sözlərinə görə, bu sahədə nizamnamə beynəlxalq standartlara cavab vermir və BMT-nin Uşaq hüquqları üzrə konvensiyanın əsas prinsiplərinə ziddir.

Xalq müvəkkili vurğulayır ki, uşaqlar əvvəlki kimi, məktəbdə təhsillərini dayandırırlar. 2016-cı ildə Gürcüstanın Təhsil və Elm Nazirliyinin məlumatına görə, müxtəlif səbəblər üzündən 9-cu sinfi bitirməmiş (baza pillə) təhsili 3 min 556 yetkinlik yaşına çatmayan, baza pilləsini bitirəndən sonra isə 6 min 449 nəfər təhsilini dayandırıb. Onlardan 1165 nəfər işə getdiyinə görə məktəbi atıb.

Küçədə yaşayan və işləməyə başlayan uşaqların hüquqi vəziyyəti xüsusi diqqət tələb edir. Dövlətin bir sıra addımlarına baxmayaraq, bu kateqoriyadan olan uşaqlar üçün əvvəlki kimi təhsil, səhiyyənin əlverişliliyi məsələləri kəskin şəkildə durur, onların cəmiyyətə inteqrasiyası məsələsi problem olaraq qalır.

“Patrul polisinin münasibəti, onun evsiz uşaqlarla bağlı az məlumatlı olması problemdir. Çox vaxt onun evsiz uşaq aşkar etdiyi vaxt kimə və hara müraciət etməsi barədə məlumatı olmur. Onların kifayət qədər informasiyası yoxdur ki, sığınacaqların təmin edilməsi proqramının altproqramı bu cür hallar üçün nəzərdə tutulub. DİN-in məlumatına görə, 2016-cı ildə patrul polisi əməkdaşları evsiz uşaqlarla iş üzrə hazırlıq treninqlərinə və kurslara dəvət edilmir və iştirak etmirdilər”, – hesabatda vurğulanır.

Hesabat dövründə uşaq cinayətkarlığı məsələsi aktual qalırdı. Ombudsmen aparatı yetkinlik yaşına çatmayanlara qarşı açılan cinayət işləri ilə bağlı vəziyyətlə tanış olmaq üçün Ali Məhkəmənin məşğul olduğu 8 cinayət işini nəzərdən keçirib. Araşdırma zamanı o cümlədən saxlanma proseduru, istintaq tədbirləri, protokolların tərtib olunması zamanı pozuntular, fərdi qiymətin vaxtında verilməsində problemlər aşkar olunub.