Վրաստանի նախագահի կողմից ներում ստացածը դաժանաբար սպանել է 25-ամյա խորթ աղջկան
Վրաստանի նախագահը ժամանակավորապես դադարում է ներում շնորհել բռնի գործողությունների համար դատապարտված անձանց: Այս մասին հայտարարել է Գիորգի Մարգվելաշվիլին Բարնովի փողոցում տեղի ունեցած սպանության գործին նվիրված բրիֆինգին:
Ապրիլի 13-ին Թբիլիսիի Բարնովի անվան փողոցում դանակով կտրել են 25-ամյա Թամար Գամրեքելաշվիլիի կոկորդը երկու մանկահասակ երեխաների աչքի առջև: Ոստիկանությունն արդեն ձերբակալել է կասկածյալին: Դա 1972թ-ին ծնված Վեպխիա Բակրաձեն է՝ սպանված կնոջ նախկին խորթ հայրը:
Սպանությունում ընտանեկան բռնության հատկանիշներ են հայտնաբերվել: Ինչպես պարզվել է, 2015թ-ից Բակրաձեն պատիժ էր կրում իր կնոջ (Թամար Գամրեքելաշվիլիի մոր) հանդեպ բռնի գործողությունների համար, սակայն մի քանի ամիս առաջ նրան ներում էր շնորհվել նախագահի կողմից, և նա ազատ էր արձակվել:
__________________________
Ինչո՞ւ է նախագահը ներում շնորհել ընտանեկան բռնություն գործած դատապարտյալին
Դա գլխավոր հարցն է, որը տալիս է այդ դեպքից ցնցված հասարակությունը: Սեփական կնոջ դեմ բռնություն գործելու համար պատիժ կրող հանցագործին ներում շնորհելու համար նախագահին միահամուռ կերպով քննադատել է իշխող կուսակցությունն, ընդդիմությունն, ուժային կառույցների ներկայացուցիչները:
Նախագահին քննադատել են նաև կանանց, քաղաքացիական ակտիվիստների շարժումների անդամները, սոցցանցերի շարքային օգտատերերը: Գիորգի Մարգվելաշվիլին քննադատությանը պատասխանել է երեք օր անց միայն՝ երկուշաբթի, հատուկ բրիֆինգին: Նա ասել է, որ հասարակության հարցերը «լիովին լեգիտիմ» են:
Նախագահի խոսքով, ուղղիչ հաստատություններից ստացված փաստաթղթերում Բակրաձեին դրական են բնորոշել և հոգեբանները, և ադմինիստրացիան: Ներում շնորհելիս հաշվի է առնվել նաև այն հանգամանքը, որ Վեպխիա Բակրաձեն խոստովանել է իր մեղքը, զղջացել է, բացի այդ, նա չորս երեխաների հայր է, և նրա ընտանիքը նույնպես խնդրել է նրան ազատ արձակել:
Գիորգի Մարգվելաշվիլին ընդգծել է, որ հանձնաժողովն իրեն է դիմել Բակրաձեին ամբողջությամբ ազատություն շնորհելու միջնորդությամբ, սակայն նախագահը միայն կրճատել է նրա պատիժը:
«Եթե ես դա չանեի էլ, չկրճատեի նրա պատիժը վեց-յոթ ամսով, ապա Բակրաձեն այնուամենայնիվ ազատության մեջ կհայտնվեր՝ կրելով դատավճռով սահմանված պատիժը», — հայտարարել է Գիորգի Մարգվելաշվիլին:
«Չնայած դրան… Մենք մեծ ցավով ու ծանր ենք տանում, որ մեզ մոտ այդպիսի հանցանքի ունակ մարդուն ներում շնորհելու դրդապատճառ է հայտնվել», — ընդգծել է Մարգվելաշվիլին:
Ապագայում սխալներից խուսափելու համար, նախագահի խոսքով, նա որոշել է ժամանակավորապես դադարել ներում շնորհել այն անձանց, որոնք դատապարտվել են բռնի գործողությունների համար:
«Դա դադարեցվել է, քանի դեռ խորհրդատվություններ չեն անցկացվել գործընթացի բոլոր դերակատարների հետ… Այդ թվում՝ այն խմբերի, որոնց առանձնահատկությունը բռնության, կանանց հանդեպ բռնության դեմ աշխատանքն է, և, հնարավոր է, որ նրանք մեզ հստակ խորհուրդներ կարող են տալ: Միայն դրանից հետո հանձնաժողովը կվերականգնի բռնության հանցագործությունների վերաբերյալ որոշումներ կայացնելու աշխատանքը», — հայտարարել է Գիորգի Մարգվելաշվիլին
Սպանություն Բարնովի փողոցում
Ապրիլի 13-ին գործած հանցագործության երկու վկա կա՝ Թամար Գամրեքելաշվիլիի երեխաները, որոնցից մեկը վեց տարեկան է, մյուսը՝ երեք:
Սպանվածի ընտանիքի անդամներն ասում են, որ Բակրաձեն բանտում եղած ժամանակ և ազատ արձակվելուց հետո մշտապես սպառնում էր նախկին կնոջը՝ պահանջելով հաշտեցում և չենթարկվելու դեպքում նրան շանտաժի ենթարկելով երեխաների սպանությամբ:
«Ես ապրում էի մշտական բռնության բեռի տակ, ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեբանական: Փետրվարի վերջին նա ինձ դարանակալել էր տան մոտ և ուժով նստեցրել մեքենան: Տարավ ինձ Քութայիսիի իր տուն: Ճանապարհին դանակով սպառնում էր: Արդեն Քութայիսի իր տանը նա ինձ շղթայել էր և երկու շաբաթ տնից դուրս չէր թողնում: Երբ ես այդպես էլ չհամաձայնեցի հաշտվել նրա հետ, սկսեց սպառնալ, որ կսպանի ինձ կամ աղջկաս: Եվ այդ օրը ես ու Թամարը ոստիկանությունում էինք: Հետո նա երեխաների հետևից պետք է մանկապարտեզ գնար: Շատ ծանր կանխազգացումներ ունեի: Սկսեցի նրա բջջայինին զանգահարել: Նա չէր պատասխանում… Իսկ հետո նա հանկարծ պատասխանեց զանգիս և ծիծաղելով ասաց. «Աղջիկդ արդեն գերեզմանում է»: Ես տուն վազեցի… իսկ այնտեղ՝ մոր արյունով պատված երեխաներն էին», — պատմել է սպանվածի մայրը՝ Նաթիա Կոբաձեն «Ինտերպրես» գործակալությանը:
Բակրաձեին մեղադրանք է առաջադրվել 109-րդ հոդվածի 3-րդ մասի «В» ենթակետով, որը ենթադրում է ընտանիքի մեկ անդամի կողմից մյուսին առանձնահատուկ դաժանությամբ սպանություն: Հանցագործությունը պատժվում է 16-20 տարվա ազատազրկումից մինչև ցմահ ազատազրկմամբ:
Կանանց շարժումն ու ընդդիմությունը պահանջում են օրենսդրական փոփոխություններ իրականացնել
Օմբուդսմենի 2017թ-ի հաշվետվության համաձայն՝ վերջին երեք տարվա ընթացքում Վրաստանում ընտանեկան բռնության արդյունքում 40 կին է զոհվել:
Բարնովի փողոցում տեղի ունեցած սպանությունը, հնարավոր է, օրենսդրական փոփոխությունների նախաձեռնման առիթ դառնա:
Կանանց շարժումը հանրագիր է տարածել, որում պահանջում է խստացնել կանանց դեմ բռնի գործողությունները, հատկապես որ ընտանեկան բռնության զոհերի թիվը վերջերս աճում է:
«Այդ սպանությունները սովորական սպանություններ չեն: Կանանց սպանում են հենց այն պատճառով, որ նրանք կին են. այդպիսի սպանությունները կոչվում են «ֆեմիցիդ»… Ֆեմիցիդն ինքն իրենով քրեական հանցագործություն է, որը կապված է խտրականության հետ, դա կանանց սպանությամբ պատժելն է կանանց ինչ-որ պարտականություններ չկատարելու համար», — ասված է Կանանց շարժման հանրագրում:
Գլխավոր պահանջը երկրի խորհրդարանին, որը հանրագրում ամրագրված է, Վրաստանի Քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ և ֆեմիցիդի արգելքի մասին հատուկ հոդված մտցնելն է:
«Կամ գենդերային հատկանիշով սպանությունները պետք է դիտարկել որպես ծանրացնող հանգամանքներով սպանություններ, որոնք պատժվում են 13-20 տարվա ազատազրկմամբ: Իսկ եթե քննությունն այլ ծանրացնող հանգամանքներ էլ է հայտնաբերում, ապա պետք է հանցագործին դատապարտել ցմահ ազատազրկման», — ասված է հանրագրում:
Հանրագրում Վրաստանի նախագահին առաջարկվում է ներում շնորհելու իրավունքը չօգտագործել ֆեմիցիդի մասնակից և գենդերային համատեքստով այլ հանցագործություն գործածների հանդեպ:
Փոփոխություններ մտցնելու պահանջով հանդես է եկել «Եվրոպական Վրաստան» կուսակցությունը: Նրա նախաձեռնությամբ՝ ընտանեկան բռնության փաստի դեպքում, երբ ոստիկանը կալանքի օրդերի անհրաժեշտություն է տեսնում, կասկածյալը պետք է երկու օրով ձերբակալվի:
«Այդպիսի ձերբակալումն անհրաժեշտ է կոնֆլիկտը կրիտիկական ժամերին ապաէսկալացնելու համար: Ընդ որում, իրավապահ մարմինների աշխատակիցները նույնպես ավելի շատ ժամանակ կունենան հանցագործության ապացույցների որոնման, գործի համապատասխան որակման համար, իսկ զոհը կկարողանա ցուցմունքներ տալ առանց հանցագործի կողմից նվազագույն ճնշման», — ասում է «Եվրոպական Վրաստանի» ներկայացուցիչները:
2017թ-ին Վրաստանը պաշտոնապես միացել է կանանց դեմ բռնության և ընտանեկան բռնության դեմ Եվրախորհրդի կոնվենցիային: Դա նշանակում է, որ Վրաստանը պետք է կատարի իր վրա վերցրած պարտականություններն ու քրեականացնի կանանց դեմ գործած և ընտանեկան բռնության հետ կապված գործողությունները:
Կոնվենցիայի համաձայն՝ պետք է քրեականացնել այնպիսի գործողություններ, ինչպիսիք են հոգեբանական և ֆիզիկական բռնությունը, սեռական բռնությունը, սեռական օրգաններին վնասվածք հասցնելը, ստիպողաբար ամուսնությունը, բռնի աբորտը, ստերիլացումը:
