Հայաստանի քաղաքական ուժերի մեդիա ռեսուրսները

Սաթեն Եղիազարյան

Հայկական լրատվամիջոցներն ընտրությունների նախօրեին

2021 թվականի hունիսի 20-ին կկայանան արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները, որին մասնակցելու համար հայտ են ներկայացրել 4 դաշինք և 21 կուսակցություն։

Ըստ փորձագիտական կանխատեսումների՝ խորհրդարան հավակնում են մուտք գործել հետևյալ քաղաքական ուժերը․

«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունը
«Հայաստան» դաշինքը
«Պատիվ ունեմ» դաշինքը
«Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը
«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցությունը
«Հայ ազգային կոնգրես» կուսակցությունը

Ներկայացնում ենք խորհրդարան անցնելու հիմնական 6 հավակնորդների մեդիա ռեսուրսները։

Հայկական լրատվամիջոցներն ըտրությունների նախօրեին

«Քաղաքացիական պայմանագիր»

Վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի ընտանիքին է պատկանում Փաշինյանի հիմնադրած «Հայկական ժամանակ» օրաթերթը և նույն խմբագրությանը պատկանող Armtimes.com լրատվակայքը։ Կայքի գլխավոր խմբագիրը մինչ օրս Փաշինյանի կինն է՝ Աննա Հակոբյանը։

2020 թվականին ստեղծված, իսկ 2021-ին արդեն մայրաքաղաքային սփռման լիցենզավորում ստացած «Free news» հեռուստաընկերության և համանուն կայքի տնօրենն է Հայաստանի ԱԺ փոխնախագահ, ՔՊ անդամ Ալեն Սիմոնյանի կինը՝ Մարիամ Մարգարյանը։

Ալեն Սիմոնյանը մինչև 2018 թվականը հանդիսանում էր նաև «Արարատ» ամսագրի և araratnews.am կայքի գլխավոր խմբագիրը: Araratnews.am կայքը ակտիվորեն լուսաբանում է Նիկոլ Փաշինյանի քարոզարշավները։

Իշխող ուժի հետ են ասոցացվում նաև «Արմենպրես» պետական լրատվական գործակալությունը և Հայաստանի հանրային հեռուստատեսությունը։ Այս երկու լրատվամիջոցները ֆինանսավորվում են պետբյուջեից, և միշտ նույնացվել են օրվա իշխանության հետ։

«Հայաստան» դաշինք

Քաղաքական այս դաշինքը ստեղծվել է Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի, ՀՅԴ և Վերածնվող Հայաստան կուսակցությունների միավորմամբ ՝ ընտրություններին մասնակցելու նպատակով։

Դաշինքի առաջին համարի՝ Ռոբերտ Քոչարյանի անվան հետ կապվում է 5-րդ ալիք հեռուստաընկերությունը, որի իրավաբանական հասցեն է «Շարկ» ՍՊԸ-ն։

2018 թվականից հեռուստաընկերության սեփականատերն է Արմեն Թավադյանը։ Հիշեցնենք, որ վերջինս Ռոբերտ Քոչարյանի ակտիվ աջակիցներից էր։ Մամուլում պարբերաբար տեղեկություններ են տարածվում, որ 5-րդ ալիքի իրական սեփականատերը Ռոբերտ Քոչարյանն է։ Ալիքով հեռարձակվող հաղորդումների բովանդակությունը, ինչպես նաև Քոչարյանի հարսի՝ երգչուհի Սիրուշոյի հեղինակային «Արմատ» նախագիծի ցուցադրումը, հիմնավոր են դարձնում այդ կասկածները։

«5-րդ ալիքը» հաճախ նաև ցուցադրում է փաստավավերագրական ֆիլմեր երկրորդ նախագահի վերաբերյալ, ակտիվ լուսաբանում էր դատական պրոցեսը, որում ներգրավված էր Քոչարյանը, և հետևողականորեն ներկայացնում է վերջինիս քարոզարշավը։

«Մեդիա Պլյուս» ՍՊԸ-ին պատկանող «Yerevan Today» լրատվական կայքը ևս ասոցացվում է Քոչարյանի հետ։ Որքան էլ լրատվամիջոցի գլխավոր խմբագիր Սևակ Հակոբյանը հակառակն է պնդում, կայքի բովանդակությունը հաստատում է լուրերը։ Կայքը ողողված է Հայաստան դաշինքի, մասնավորապես՝ Քոչարյանի ելույթներով և վերջինիս քարոզարշավի լուսաբանումներով։

Նույն դաշինքի անդամ, Սյունիքի նախկին մարզպետ Վահե Հակոբյանի կնոջը՝ Էլիզաբեթ Պետրոսյանին և Հանրային ռադիոյի նախկին փոխտնօրեն Լիկա Թումանյանին է պատկանում «Հանրային դիվանագիտություն» հասարակական կազմակերպությունը, որի նախագծերից մեկն էլ PARA TV առցանց հեռուստաընկերությունն է։

Այս լրատվականի ֆեյսբուքյան էջն ակտիվորեն լուսաբանում է դաշինքի յուրաքանչյուր հանդիպումն ու այցը։

«Երկիր Մեդիա» հեռուստաընկերությունը հիմնադրվել է Հուսաբեր ՓԲԸ-ի կողմից և բացահայտ սատարում է «Դաշնակցություն» կուսակցությանը։ Հեռուստաընկերության ամենաճանաչված քաղաքական մեկնաբանը ՀՅԴ անդամ, ՀՀ նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից առաջնորդվող «Հայաստան» դաշինքի 13 համար Գեղամ Մանուկյանն է:

Այս լրատվականները ամբողջապես լուսաբանում են «Հայաստան» դաշինքի քարոզարշավը, որի մեջ մտնում է Դաշնակցություն կուսակցությունը։

«Պատիվ ունեմ» դաշինք

Քաղաքական դաշինքը ձևավորվել է Հանրապետական և Հայրենիք կուսակցությությունների միավորմամբ: ՀՀԿ-ի ղեկավարը երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն է, սակայն դաշինքի միասնական թեկնածուն Հայրենիք կուսակցության ղեկավար, ԱԱԾ նախկին տնօրեն Արթուր Վանեցյանն է։ Այս քաղաքական միավորումը ևս հարուստ է մեդիա ռեսուրսներով։

2019-ից «ArmNews» հեռուստաընկերության բաժնեմասերը պատկանում են «Քառյակ մեդիային», որի հիմնադիրներն են 6-րդ գումարման Ազգային ժողովի ՀՀԿ խմբակցության նախկին պատգամավորներ Կարեն Բեքարյանը, Արման Սաղաթելյանը, Սամվել Ֆարմանյանն ու Միհրան Հակոբյանը։ Նրանց են պատկանում նաև Tert.am և Blognews լրատվակայքերը։ Այս դաշինքին են հարում նաև Հայաստանում ամենամեծ դիտելիություն ունեցող News.am լրատվակայքը, 168․am, Hayeli.am, Analitik.am և մի շարք այլ կայքեր։

«Արմենիա» հեռուստաընկերության 100% բաժնետոմսերի սեփականատերը ռուսական «Քոմեդի քլաբ պրոդաքշընի» հիմնադիր Արթուր Ջանիբեկյանի ընտանիքն է։ Արթուր Ջանիբեկյանը երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի փեսա Միքայել Մինասյանի մտերիմն է։

«Պատիվ ունեմ» դաշինքի 6-րդ համարի ներքո Թագուհի Թովմասյանը պատերազմից հետո՝ նոյեմբերի 16-ին, հայտարարեց իշխանական «Իմ քայլը» խմբակցությունից դուրս գալու մասին։ Թովմասյանը «Ժողովուրդ թերթի խմբագրություն ՍՊԸ» լրատվական հոլդինգի հիմնադիր-ղեկավարն է, նախքան պատգամավոր դառնալը եղել է «Ժողովուրդ» թերթի և ArmLur.am առցանց կայքի գլխավոր խմբագիրը։

«Բարգավաճ Հայաստան»

Այս կուսակցությունն ունի բավականին մեծ ֆինանսական միջոցներ և համագործակցում է որոշ լրատվակայքերի հետ։

«Կենտրոն» հեռուստաալիքը «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության նախագահ Գագիկ Ծառուկյանին պատկանող ամենամեծ մեդիա ռեսուրսն է։ Այն բացահայտ սատարում է ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանին՝ համարվելով վերջինիս խոսափողը։ Հեռուստաընկերությունում որպես լրագրողներ աշխատել են ԲՀԿ՝ արդեն նախկին անդամ Նաիրա Զոհրաբյանը, ներկայիս պատգամավոր Իվետա Տոնոյանը։ Իսկ հեռուստաընկերության կայքի «Հատուկ հաղորդումներ» բաժինն ամբողջությամբ նվիրված է Գագիկ Ծառուկյանին և ԲՀԿ կուսակցությանը։

«Լուսավոր Հայաստան»

Ընդդիմադիր ԼՀԿ կուսակցությունը չունի մեդիա ռեսուրս՝ հեռուստաընկերություն, լրատվակայքեր կամ թերթեր։ Վերջինս իր գործունեությունն ակտիվորեն տարածում է սոցցանցերում, մասնավորապես ֆեյսբուքի հայկական տիրույթում։ Կուսակցության անդամները մասնակցում են այլ լրատվականների կազմակերպած հարցազրույցներին, քննարկում-բանավեճերին։

«Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանը ևս անդրադարձել է այս հարցին և հայտարարել, որ Հայաստանի պատմության մեջ իրենք միակ խորհրդարանական ուժն են, որ մեդիա չունեն։ Սակայն, ինչպես պարզել է «Փաստերի ստուգման հարթակը», ՀՀ պատմության մեջ եղել են մեդիա ռեսուրս չունեցող քաղաքական այլ ուժեր։

«Հայ ազգային կոնգրես»

ՀԱԿ-ը գլխավորում է Հայաստանի առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը։ Այս կուսակցությունն այսօր չունի այն ռեսուրսները, ինչ ուներ կառավարման տարիներին։ Վերջին տարիներին կուսակցության խոսափողը համարվում է ilur.am լրատվակայքը և Չորրորդ իշխանություն թերթը՝ իր համանուն 4rd.am լրատվակայքով։

Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հեղինակած հոդվածները բացառիկ իրավունքով հրապարակվում են հենց այս հարթակներում։

Որպես վերջաբան․ այսօր Հայաստանում մամուլը երկբևեռ է՝ հակաիշխանական և իշխանական։ Իշխանության համար ընտրապայքարի մեջ գտնվող բոլոր հակաիշխանական ուժերը համախմբված համագործակցում են մի գաղափարի շուրջ․ այն է՝ թույլ չտալ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանին և իր կուսակցությանը վերընտրվել։