Վրաստանի վարչապետը գնաճը պայմանավորում է հակամենաշնորհային օրենքների խախտումներով
Սննդամթերքի գները Վրաստանում
«Վրացական երազանք» կուսակցության ներկայացուցիչ, Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն հայտարարել է, որ որոշ դեպքերում վրացական սուպերմարկետներում մթերքների գները զգալիորեն գերազանցում են եվրոպական երկրների գներին։
Նա կարծում է, որ դա պայմանավորված է խանութների ցանցերում գների բարձրացմամբ և հակամենաշնորհային օրենքների հնարավոր խախտումներով։ Կոբախիձեն իրավապահ մարմիններին կոչ է արել հետաքննել հարցը։
Խորհրդարանի խոսնակ Շալվա Պապուաշվիլիի խոսքով՝ գարնանային նստաշրջանի մեկնարկից անմիջապես հետո կստեղծվի հատուկ քննիչ հանձնաժողով, որը կզբաղվի գնագոյացման ուսումնասիրությամբ։
2025 թ․-ի դեկտեմբերի 24-ին հրապարակված տեսաուղերձում Իրակլի Կոբախիձեն նշել է, որ գներից հանրության դժգոհությունը լիովին արդարացված է։
Նրա խոսքով՝ կառավարության կողմից անցկացված համեմատական վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ Վրաստանում և եվրոպական երկրներում նույն միջազգային ապրանքանիշի ապրանքների գների տարբերությունը որոշ դեպքերում զգալի է։
Օրինակ՝ Ֆրանսիայի համեմատ Վրաստանում արևածաղկի ձեթը թանկ է 34%-ով, մակարոնեղենը՝ 97%-ով, բրինձը՝ 180%-ով, կարագը՝ 30%-ով, պանիրը՝ 42%-ով, իսկ շոկոլադը՝ 47%-ով։
Վարչապետի խոսքով՝ գնային տարբերության հիմնական պատճառներից մեկը բաշխիչ ընկերությունների և խանութների ցանցերի բարձր մարժան է, որը միջինում հասնում է 86%-ի, նախքան ապրանքները Վրաստանի սահմանից կհասնեն սպառողներին։
Ավելին, ըստ նրա, Վրաստանում գործող խոշոր մանրածախ առևտրի ցանցերի շահութաբերությունը տատանվում է 7%-ից մինչև 14%, մինչդեռ Եվրոպայում միջինը կազմում է 2%, չնայած այնտեղ շահագործման զգալիորեն բարձր ծախսերին, ինչպիսիք են վարձավճարը, աշխատավարձերը և կոմունալ ծառայությունները։
Կոբախիձեն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ ֆինանսական բարձր բեռի պատճառով վրացի արտադրողների համար հաճախ ավելի շահավետ է արտահանել իրենց արտադրանքը, քան վաճառել այն տեղական շուկայում։
Արդյունքում, վրացական սուպերմարկետներում հաճախ գերակշռում է ներմուծված արտադրանքը, չնայած կառավարությունը կարծում է, որ պետության ռազմավարական շահերից է բխում տեղական արտադրությունը խրախուսելն ու ներմուծումից ունեցած կախվածությունը նվազեցնելը։
Կոբախիձեի խոսքով՝ խնդիրն ավելի է սրվում՝ պայմանավորված խանութների ցանցերի արագ ընդլայնմամբ։ Վերջին հինգ տարիների ընթացքում Վրաստանում դրանց թիվը կրկնապատկվել է, և այսօր յուրաքանչյուր 100,000 բնակչի հաշվով կա 113 խանութ։ Գերմանիայում այդ ցուցանիշը 45 է, իսկ Ավստրիայում՝ 62։ Վարչապետի խոսքով՝ ցանցերի ընդլայնման հետ կապված ծախսերը, ի վերջո, ազդում են նաև ապրանքների գների վրա։
Կառավարության նախնական վերլուծությունը մատնանշում է մի շարք գործոններ, որոնք հանգեցնում են գների զգալի աճի։ Դրանք են՝ այսպես կոչված, «ցանցային քեշբեքը», խանութներ ապրանքների մատակարարման վճարները, բաշխողներին և արտադրողներին վճարումների ուշացումները, նոր մասնաճյուղեր բացելու ծախսերը և այլն։
Կոբախիձեի կարծիքով՝ ստեղծված իրավիճակն առաջացնում է կասկածներ առ այն, որ շուկայում համակարգված կերպով գործում են կարտելներ։ Սա պահանջում է հետագա խորը վերլուծություն։
Կոբախիձեն հավելել է, որ կառավարությունը բաշխիչ ընկերությունների և մանրածախ առևտրի ցանցերի ներկայացուցիչների հետ միասին կակտիվացնի ջանքերը գնիջեցման ուղղությամբ, անհրաժեշտության դեպքում կկիրառի հակամենաշնորհային մեխանիզմներ, որոնք ապացուցել իրենց արդյունավետությունը այլ երկրներում։
Ավելին, վարչապետն իրավապահ մարմիններին կոչ է արել հետաքննել կոնկրետ կազմակերպությունների գործունեության մեջ հանցավոր խախտումների նշանների առկայությունն ու խորհրդարանին առաջարկել է ստեղծել հատուկ հանձնաժողով՝ հարցը քննարկելու համար։
Փորձագիտական կարծիք
Ֆինանսական փորձագետ և Ազգային բանկի նախկին ղեկավար Ռոման Գոցիրիձեն պնդում է, որ իրավապահ մարմիններին ուղղված Կոբախիձեի կոչը՝ ուշադրություն դարձնել սուպերմարկետներում գների բարձրացմանը, բիզնես ոլորտում ճնշումների շարունակությունն է և խորհրդային դարաշրջանի Սոցիալիստական սեփականության յուրացման դեմ պայքարի դեպարտամենտի (ОБХСС) համակարգի վերածնունդը։
Նրա կարծիքով՝ «Վրացական երազանքի» կառավարությունը բարձր գների դեմ պայքարի պատրվակով պլանավորում է ընդդեմ մանրածախ առևտրի կետերի բռնաճնշումներ իրականացնել։ Գոցիրիձեն նշում է, որ գների բարձրացման հիմնական պատճառը կառավարության թերի դրամավարկային և բյուջետային քաղաքականությունն է։
Ռոման Գոցիրիձե.
«Իրավապահ մարմիններին ուղղված Կոբախիձեի կոչը՝ ուշադրություն դարձնել սուպերմարկետներում գների բարձրացմանը, բիզնեսի նկատմամբ ճնշումների շարունակությունն է և խորհրդային ОБХСС համակարգի վերածնունդը։
Հաջորդ քայլը կլինի բիզնեսի նկատմամբ պետական վերահսկողության հաստատումը, ինչպես դա տեղի է ունենում Բելառուսում և այլ նմանատիպ երկրներում։ Շուտով շուկայական տնտեսության գաղափարները կփոխարինվեն «պետական կապիտալիզմի» գաղափարախոսությամբ։
Գների բարձրացման պատճառներից են պետական ռեսուրսների լիակատար թալանը և էլիտայի կոռուպցիան, որն իշխանությունները իրենք էլ ընդունում են ներքաղաքական ճնշումների գործընթացում»։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube
Սննդամթերքի գները Վրաստանում
