Սեքս-շոփերը Կովկասում. սեքսը կա, իսկ շոփը՝ ոչ
Շատ զարգացած և նույնիսկ զարգացող երկրներում սեքս-շոփերը միգուցե և առօրեական երևույթ են, սակայն Հարավային Կովկասի համար դա դեռևս տաբու է:
Լրագրողներ Գյունել Մովլուդը, Էդիտա Բադասյանն ու Նոնա Շահնազարյանն Ադրբեջանից, Հայաստանից ու Վրաստանից այդ հարցն ուսումնասիրել են Բի-Բի-Սիի համար դեռևս 2016թ-ի հունվարին: Փոփոխություններ չեն եղել, հրապարակում ենք այդ լրագրողական հետազոտությունը:
Վրաստան. սեքս-շոփը որպես սատանայի արտադրանք
Այս հոդվածը գրելուց առաջ մենք ուսումնասիրել ենք այս թեմայի քննարկումը սոցիալական ցանցերում:
Որոշ օգտատերեր գրում էին նման խանութի անընդունելիության մասին՝ համարելով, որ ընտանեկան մարդուն սեքս-շոփի խաղալիքներ պետք չեն: Ինչ-որ մեկը դա պարզապես մեղք անվանեց:
Սակայն շատ-շատերն էին խոստովանում, որ սեքս-շոփի արտադրանքը պետք է, սակայն Թբիլիսին փոքր քաղաք է, և ոչ ոք չի ուզում, որ ինչ-որ մեկն իրեն «բռնեցնի» «ամոթալի» ապրանք գնելիս:
Հատկանշական է, որ տղամարդիկ ավելի հաճախ էին բացասաբար արտահայտվում սեքս-շոփերի մասին, քան կանայք, որոնք ավելի բաց էին քննարկում այդ թեման:
Այդպիսի հանդուգն կանանցից մեկն էլ Վրաստանում սեքս-շոփի նախկին համասեփականատեր էր: Ահա թե ինչ նա մեզ պատմեց՝ խնդրելով, սակայն, անունը չնշել.
«Կարող եմ ասել, որ (խանութ) շատ մարդ էր մտնում և շատ էին գնումներ անում, սակայն ներս մտնելուց առաջ բարձրացնում էին օձիքներն ու ծածկում դեմքը… Մեզ մոտ գյուղական շրջաններից էլ էին մարդիկ գալիս, հետո նույնիսկ շնորհակալական նամակներ էին գրում», — պատմում է նա:
«Այս աշխարհում ամեն ինչ այդքան հեշտ չէ: Սեքսը բնության պահանջ է, և բնական պահանջներից չես փախչի: Մեր ապրանքը շատերին էր օգնում: Շատերի համար սեքս-շոփը բնական խնդիրների լուծման միջոց էր», — պնդում է սեքս-շոփի նախկին սեփականատերը:
Թբիլիսիի միակ սեքս-շոփը ստիպված փակվեց երկու հարձակումներից հետո: Առաջին հարձակումից հետո նրան խնդրել են տեղափոխել խանութը մեկ այլ թաղամաս, որպեսզի այն չնյարդայնացնի մարդկանց, և սեքս-շոփն ավելի կոմպակտ տարբերակով տեղափոխվել է ավելի վայր:
Սակայն մի քանի ամսից երկրորդ հարձակումն է տեղի ունեցել:
«Հավատացյալների ամբոխը, փայտե խաչերը թափահարելով, գրոհեց մեր խանութը: Վաճառողներին ու մեզ էլ բաժին հասավ: Նրանք գոռում էին, որ սեքսը սատանայի ձագ է, որ քրիստոնեական երկրում նման ապրանքն այլասերում է ժողովրդին, որ մենք սատանայի ծնունդ ենք», — պատմում է մեր զրուցակիցը:
Դրանից հետո խանութը փակեցին, ոստիկանությունը խնդրեց չսադրել եկեղեցուն, և առևտուրը ստիպված եղան դադարեցնել:
«Միաժամանակ ցանկանում եմ նշել, որ հարձակվողների թվում էին նաև մեր մշտական հաճախորդները, — պնդում է խանութի տերը: — Արդյո՞ք մտածել եմ 15 տարի անց ներկայիս Վրաստանում նման խանութ բացել: Ոչ, ցանկացած այլ երկրում, բայց ոչ Վրաստանում: Այստեղ ամեն ինչ ավելի է վատացել ժողովրդի վրա եկեղեցու ունեցած ազդեցության հետևանքով: Մտածողությունը չի փոխվել: Վրաստանը չափազանց պահպանողական երկիր է»:
[pullquote]«Վրաստանում երկու թեմայի չարժե անդրադառնալ, դա կրոն է և սեքսը»[/pullquote]
Վրաստանում չկա օրենք, որով սեքս-շոփ բացելն արգելվի: Արդարության համար պետք է նշենք, որ այդ սեքս-շոփի փոխարեն Վրաստանում երկու առցանց խանութ հայտնվեց «Սեքսմարկետն» ու «Կուպիդոնը»՝ ապրանքի լայն տեսականիով:
Սեքս-շոփից գնված ապրանքի օգնությամբ զույգերը կարող էին իրենց ինտիմ կյանքն ավելի բազմազան և հարուստ դարձնել, պնդում են բժիշկները:
Սեքսաբան Արչիլ Բաքրաձեի խոսքով, խանութները սերտորեն համագործակցում են սեքսուալ խանգարումների բուժմամբ զբաղվող կլինիկաների հետ:
«Սեքս-շոփերի ապրանքն անկասկած անհրաժեշտ է, օգտակար է և պարզապես հաճելի է մարդկանց: Առցանց խանութների շնորհիվ այն շատ հասանելի է», — ասում է բժիշկը:
Բաքրաձեն այնուամենայնիվ կարծում է, որ սովորական սեքս-շոփ Վրաստանում չարժե բացել:
«Պետք է հաշվի առնել քրիստոնեական միջավայրը, այդ պատճառով էլ ես կարծում եմ, որ առցանց խանութը սեքս-շոփի ամենաօպտիմալ տարբերակն է: Ում ինչ պետք է լինում, գնում է, իսկ ովքեր դեմ են այդ ամենին, չեն տեսնում խանութն ու չեն բողոքում», — ասում է Բաքրաձեն:
Գրող և թարգմանիչ Աննա Կորձայան նույնպես կարծում է, որ սեքս-շոփ Վրաստանում չեն բացի դեռ մի քանի տասնամյակ, սակայն ոչ միայն այն պատճառով, որ բնակչությունն է դեմ:
Նրա խոսքով, երկու թեմա կա, որոնք վրացական գրականությունում գրողները չպետք է շոշափեն, նրանց կհալածեն:
«Դա կրոնն ու սեքսն են, իսկ մնացածի մասին կարող եք գրել», — ասում է նա:
Հայաստան. միայն առցանց
Ինչո՞ւ Երևանում սեքս-շոփեր չկան: Ավելի ճիշտ դրանք չկան Երևանի իրական ֆիզիկական տարածքում, սակայն բավականին շատ են համացանցում:
Իրավական տեսանկյունից դրանք, ինչպես և Վրաստանում, արգելված չեն: Սովորական մարդու տեսանկյունից սեքս-շոփերի առկայությունը առաջադեմության նշան է, սակայն որոշ մարդիկ սեքս-շոփ են համարում ներքնազգեստի խանութներն ու սուպերմարկետների համապատասխան բաժինները:
[pullquote align=”right”]«Եթե որեէ մեկը Հայաստանում մտնի սեքս-շոփ, այնպիսի խոսակցություններ կսկսվեն, որ մարդու կյանքը կխորտակվի»[/pullquote]
Մնացած երևանցիները կարծում են, որ սեքս-շոփերը վնասակար են առողջությանը:
Նրանց խոսքով, ապրանքը ներմուծում են հիմնականում Չինաստանից, իսկ լավ ապրանքը թանկ արժե, և շատերը չեն կարող իրենց թույլ տալ: Օրինակ, վագինիզմի բուժման համար անհրաժեշտ ֆալոսները տարբեր չափսերի մի ամբողջ հավաքածու են և արժեն 1000 եվրո:
Հոգեբան Շամիրամ Ռշտունին պնդում է, որ հայերին զաուգահեռ հայկական առցանց սեքս-շոփերի հաճախորդների մեծ մասը իրանցիներն են:
Այդպիսի կայքերից մեկը մինչև 18 տարեկանների համար ահեղ նախազգուշացմամբ մեզ դիմավորեց: Կայքը 3 լեզվով է (անգլերեն, ռուսերեն, հայերեն), ապրանքի տեսականին տպավորիչ է. վիբրատորների, մաստուրբատորների և սեքսուալ հաճույքների այլ առարկաների ամբողջական տեսականի:
Ինչո՞ւ նման խանութներ չկան սովորական առևտրի կենտրոններում: Երևանյան մշակութային մարդաբաններից մեկի խոսքով, եթե ինչ-որ մեկը համարձակվի սեքս-խանութ մտնել, բոլորն այդ մասին կիմանան հենց նույն երեկո, և այնպիսի բամբասանքներ կտարածվեն, որ մարդու կյանքը մի ժամում կխորտակվի:
Ադրբեջան. «պոռնոգրաֆիկ նյութեր»
Ադրբեջանում սեքս-շոփեր չկան: Սկսենք նրանից, թե արդյո՞ք դրանց անհրաժեշտությունը կա:
Գինեկոլոգ Զարիֆա Կուլիևան, որը տասը տարուց ավել աշխատել է ռիսկի խմբերի հետ, կարծում է, որ սեքս-շոփերը կարող էին օգնել բազմաթիվ միայնակ կանանց և տղամարդկանց: Էրոտիկ արտադրանքի խանութները, նրա կարծիքով, պետք են ոչ միայն միայնակ մարդկանց, այլ նաև ընտանիք կազմած զույգերին:
«Ժամանակի ընթացքում զույգերի ինտիմ կյանքում փորձարկումների անհրաժեշտույթուն է առաջանում: Մեր տղամարդիկ հակված չեն սեքսուալ նորությունները փորձարկելու իրենց կանանց հետ, — ասում է նա: — Նրանք կամ օգտվում են սեքս-ինդուստրիայի ծառայություններից, կամ սիրուհի են պահում: Դա վնասակար է նյութական տեսանկյունից, անցանկալի է կնոջ և զուգընկերոջ առումով, ինչպես նաև հղի է առողջական խնդիրներով»:
«Սեքս-շոփից գնված ապրանքի օգնությամբ այդ զույգերը կկարողանային բազմազան և հարուստ դարձնել իրենց ինտիմ կյանքը, — ասում է բժիշկը: Հաշվի առնելով նաև սեռական փոքրամասնությունների շրջանում զուգընկերների պակասը, սեքս-շոփերը այդ իրավիճակից ելք կարող էին դառնալ»:
[pullquote]«Իքնաբավարարման մասին նյութերն անթույլատրելի են Ադրբեջանում։ Իսլամը դա արգելում է»[/pullquote]
Սակայն Զարիֆա Կուլիևան նմանատիպ վաճառակետերի բացումն անիրատեսական է համարում:
«Չեմ կարծում, որ սեքս-շոփերի բացումը մեր երկրում հնարավոր է: Դա ծաղրի առարկա և բնակչության կողմից քննադատության արժանի երևույթ կդառնա: Մարդիկ կվախենան անգամ մտնել այդպիսի խանութներ», — կարծում է նա:
Ադրբեջանում հասարակության չընակլմանը գումարվում են նաև իրավական խնդիրները:
«ՔՕ 242 հոդվածի համաձայն, գովազդային նպատակով պոռնոգրաֆիկ նյութերի տարածումն ու պատրաստումը, ինչպես նաև պոռնոգրաֆիկ բնույթի հրապարակումների, ֆիլմերի և տեսանյութերի, նկարների և այլ առարկաների առևտուրը, հանցագործություն է համարվում», — հիշեցնում է իրավաբան Ֆարիզ Նամազլին:
Նրա խոսքով, սեքս-շոփում վաճառվող առարկաները պոռնոգրաֆիկ արտադրանք են համարվում, հետևաբար, խանութ բացելը և նման առարկաների վաճառքն այդ խանութներում կհամարվի պոռնոգրաֆիկ նյութերի ապօրինի վաճառք:
«Եթե ինչ-որ մեկը ցանկանա նման ընկերություն բացել, հավանաբար այն նույնիսկ թույլ չեն տա գրանցել, — ասում է նա: Նման պրակտիկա արդեն կա: Sex.az անվանմամբ կայք գրանցելու փորձ է եղել, սակայն այն չեն գրանցել»:
Ադրբեջանի գլխավոր կրոնն իսլամն է: Մենք խնդրել ենք սեքս-շոփերի վերաբերյալ կարծիք հայտնել իսլամական իրավագետ Նիամ Ագիլին:
«Կրոնի տեսանկյունից անցանկալի հղիությունը կանխարգելող, վերահսկող հաբերը, սեքսուալ կյանքի մասին տեղեկատվական գրքերը, էրոտիկ հագուստն ու նման առարկաները կարող են վաճառվել դեղատներում և խանութներում, — բացատրեց նա: — Սակայն ինքնաբավարարմանն օգնող նյութերն անընդունելի են: Դա արգելում է ոչ միայն իսլամն, այլ նաև այլ կրոնները»:
