Թբիլիսիի ցույցերի արդյունքում կալանավորված Գրիգորիադիսի իրավունքները խախտվում են. անկախ փաստաբաններ
Երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիան հայտարարել է, որ մարտի 7-9-ի բողոքի ակցիաների գործով կալանավորված Լազարե Գրիգորիադիսի իրավունքները կարող են խախտված լինել։
Ազդեցիկ հասարակական կազմակերպությունն այս հայտարարությունն արել է հրապարակայնորեն հասանելի տեղեկատվության հիման վրա՝ բերելով Գրիգորիադիսի հետ կապված օրենքի հնարավոր խախտման կոնկրետ օրինակներ։
Չնայած հանրության բարձր հետաքրքրությանը՝ դատական նիստի ընթացքում, որտեղ Լազարե Գրիգորիադիսի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է ընտրվել երկամսյա կալանքը, այս որոշման հիմքերը չեն պարզաբանվել։
Գրիգորիադիսի մասով խախտվել է անմեղության կանխավարկածը. պաշտոնյաներն իրենց հայտարարություններում ուղղակիորեն մեղադրել են երիտասարդին անօրինական գործողությունների մեջ։
Գրիգորիադիսին այցելած փաստաբանները ապրիլի 3-ին հայտնել են, որ քննչական բաժնի աշխատակիցները կարող էին ստիպել Գրիգորիադիսին իրենց տրամադրել իրեն վնասող տեղեկություններ։
Ապրիլի 3-ին Գրիգորիադիսի փաստաբանը հայտնել էր, որ ամբաստանյալին բռնի ճաղատացրել են։
Ճիշտ է, քրեակատարողական ծառայությունը հերքել է այս տեղեկությունը, սակայն Ասոցիացիան կարծում է, որ կալանավորի իրավունքները կարող էին խախտվել։
Կազմակերպությունը Հատուկ քննչական ծառայությանն ու հանրային պաշտպանին կոչ է արել գործել իրենց լիազորությունների շրջանակում։
Մարտի 29-ին ոստիկանությունը ձերբակալել էր 21-ամյա Լազարե Գրիգորիադիսին՝ վիճահարույց «օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի» ընդունման դեմ ցույցերի ժամանակ, մասնավորապես՝ ոստիկանի վրա հարձակվելու և այլոց ունեցվածքը ոչնչացնելու մեղադրանքով։ Մարտի 30-ին քննչական մեկուսարանում նրան պաշտոնապես մեղադրանք առաջադրեցին։ Մարտի 31-ին քաղաքային դատարանը Գրիգորիադիսի նկատմամբ որպես խափանման միջոց կիրառեց ազատազրկումը։
Գրիգորիադիսն այժմ միակ անձն է, որը ձերբակալվել է մարտի 7-9-ի բողոքի ակցիաների գործով։ Եթե մեղադրող կողմն ապացուցի, որ Գրիգորիադիսը երկու շիշ «Մոլոտովի կոկտեյլ» է նետել ոստիկանների վրա և այրել ոստիկանական մեքենան, նրան սպառնում է մինչև 11 տարվա ազատազրկում։
Մարտի 7-9-ը Թբիլիսիի կենտրոնում տասնյակ հազարավոր ցուցարարներ էին հավաքվել։ Նրանք բողոքում էին Վրաստանի խորհրդարանի կողմից առաջին ընթերցմամբ ընդունված «Օտարերկրյա ազդեցության գործակալների մասին» օրենքի դեմ։ Ոստիկանությունը երեք օր անընդմեջ ցուցարարներին ցրելու համար կիրառեց ջրցան մեքենաներ և արցունքաբեր գազ։ Ցուցարարները մի քանի «Մոլոտովի կոկտեյլ» օգտագործեցին։ Ի վերջո, իշխանությունը ստիպված եղավ գնալ զիջումների․ ցուցարարների պահանջներին համապատասխան հետ կանչեց օրինագիծը և ազատ արձակեց հանրահավաքների ժամանակ ձերբակալված բոլոր քաղաքացիներին։
Դատախազությունը նշում է, որ Գրիգորիադիսի նետած «Մոլոտովի կոկտեյլների» պատճառով երկու հատուկ ջոկատայիններ են հոսպիտալացվել։ Մեղադրական եզրակացության մեջ նշվում է նաև, որ այրված ավտոմեքենայի պատճառով պետությանը պատճառվել է 39000 լարիի [մոտ 15000 դոլար] վնաս։
Ներքին գործերի նախարարությունը տեսանյութ է հրապարակել, որում երևում է, թե ինչպես է դիմակով և գլխարկով մի երիտասարդ առարկա նետում։
Մարտի 29-ի հայտարարության մեջ ՆԳՆ-ն նաև նշել էր, որ Գրիգորիադիսը նախկինում ևս խնդիրներ է ունեցել օրենքի հետ։ 2020 թվականին նա ձերբակալվել է ոստիկանությանը դիմադրություն ցույց տալու համար, իսկ 2021 թվականին մեղադրվել է սեփական հորը ընտանեկան բռնության ենթարկելու մեջ։
Ավելի ուշ Գրիգորիադիսի հայրը պարզաբանել է, որ իսկապես որդու հետ տարաձայնություններ է ունեցել, քանի որ նա «ուզում էր ազատ ապրել», բայց խնդիրն արագ կարգավորվել է։
«Նրա տարիքում ես էլ էի ուզում ազատ ապրել ու այդպես էլ ապրում էի։ Նա շատ խելացի և բարի մարդ է։ Ընտանեկան փոքրիկ վիճաբանություն ունեցանք, վերջում ամեն ինչ հարթվեց։ Ես նրան լիարժեք ազատություն տվեցի։ Մենք իրար չենք խանգարում։ Եթե ես վատ վերաբերմունք ունենայի որդուս հանդեպ, հրապարակային կերպով կբարձրաձայնե՞ի։ Ես որդուս կաջակցեմ մինչև վերջ, քանի որ գիտեմ, թե ով է նա և հանուն ինչի է հանդես գալիս։ Ես գիտեմ, թե ինչպիսի սիրտ ունի»,- գրել է Բեկա Գրիգորիադիսն իր ֆեյսբուքյան էջում։
Լազարեի պապը՝ Գիա Կալանդաձեն, լրագրողներին պատմել է, որ հոր հետ կոնֆլիկտի ժամանակ Լազարեն պաշտպանվում էր հորից, ոչ թե հակառակը։
Մարտի 31-ին տեղի է ունեցել Գրիգորիադիսի գործով դատական նիստ, որտեղ քննարկվել է նրա նկատմամբ խափանման միջոց կիրառելու հարցը։ Փաստաբանները որպես գրավ պահանջել են 10000 լարի [մոտ 4000 դոլար]։
Լսումների ժամանակ 21-ամյա Լազարե Գրիգորիադիսն ասել է, որ ցանկանում է կրկին ցուցմունք տալ։ Նա արդեն մեկ անգամ ցուցմունք տվել էր ոստիկանության շենքում, բայց առանց փաստաբանի։ Այդ ժամանակ նա խոստովանել էր, որ «Մոլոտովի կոկտեյլ» է նետել ու այրել ոստիկանի մեքենան։ Փաստաբան Լիկա Բիտաձեն կասկածում է, որ այդ ցուցմունքը տրվել է ամբաստանյալի վրա գործադրված ճնշումների արդյունքում։ Դատավարությունից առաջ փաստաբանին թույլ չեն տվել հանդիպել Լազարեի հետ։
Մարտի 31-ին հարյուրավոր մարդիկ հավաքվել էին Թբիլիսիի քաղաքային դատարանի մոտ։ Նրանք պահանջում էին ազատ արձակել Գրիգորիադիսին և պնդում էին, որ իշխանությունները միտումնավոր են որպես «զոհ» ընտրել ոչ ստանդարտ արտաքինով մի երիտասարդի և այժմ նրան սատանայացնում են։
Դատավարության նախորդ օրը գործի դրվեց պաշտոնական քարոզչությունը։
Մարտի 29-ին, երբ ՆԳՆ-ն Գրիգորիադիսին հիշատակում էր միայն անուն-ազգանվան սկզբնատառերով, կառավարական ալիքներն արդեն հրապարակում էին նրա լուսանկարը՝ բարձրացրած միջնամատով։ Կառավարական ալիքները հաղորդում էին, որ Գրիգորիադիսը գործել է ընդդիմության թելադրմամբ. նա Էլենե Խոշտարիայի «Դրոա» կուսակցության անդամ է և մեղադրվում է նաև իր հոր նկատմամբ բռնություն գործադրելու մեջ։
Նույն ժամանակահատվածում Գրոգիդիասի դեմ դատարանի առաջ ելույթ են ունեցել երկրի ազդեցիկ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, այդ թվում՝ իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն։ Նա մատնանշել է Գրիգորիադիսի արտաքինը և խոսել «ապակողմնորոշման» մասին։
«Տպավորություն է ստեղծվում, որ նա խառնել է բոլոր տեսակի ուղենիշային կետերը, նման մարդիկ դաժան են վարվել ոստիկանների նկատմամբ, և դա պահանջում է պատշաճ գնահատական…», — ասել էր Իրակլի Կոբախիձեն:
Իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն կալանավորված անձի մասին ասել էր, որ «նա խառնել է իր բոլոր ուղենիշները» և «ճանապարհից շեղված մարդ է»։ Ըստ Կոբախիձեի՝ Գրիգորիադիսը կապված է «բոլշևիկյան եռյակի»՝ Էլենե Խոշտարիայի, Զուրաբ Ջափարիձեի և Գիորգի Վաշաձեի հետ։ Խոշտարիան հերքում է «Վրացական երազանքի» նախագահի տարածած տեղեկությունը։
Ավելի վաղ՝ մարտի 12-ին, «Իմեդի» հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում վարչապետ Ղարիբաշվիլին մարտի 7-9-ի ցույցերին մասնակցած երիտասարդներին անվանել էր «սատանիստներ» և «անարխիստներ», որոնց նպատակը «մշտական ապակայունացման պահպանումն է»։ Ավելի ուշ Ղարիբաշվիլին խորհրդարանում իր ելույթի ժամանակ պարզաբանել էր, որ ՆԳՆ-ից է տեղեկություններ ստացել նրանց մասին, ում ինքը «սատանիստներ» է անվանել։
Ընդդիմադիր կուսակցությունների ներկայացուցիչներն ու ակտիվիստները կարծում են, որ ցուցարարների շարքերից հատուկ են ընտրել Գրիգորիադիսին և նրա դեմ գործ հարուցել։
Գրիգորիադիսը դեմքին դաջվածք ունի՝ արևի ճառագայթների նմանվող թարթիչներ աչքերի շուրջ։ Նա ներկած մազեր ու պիրսինգ ունի։ Ընկերներն ու համախոհները կարծում են, որ նրա արտաքին տեսքն է պատճառներից մեկը, որ նա դարձավ ոստիկանության «թիրախ»։
«Համոզված եմ, որ նրանք երեք շաբաթ շարունակ ընտրել են, թե ում պետք է քավության նոխազ դարձնեն… Պետք է հասարակության մասին շատ վատ պատկերացում ունենալ՝ մտածելու համար, թե ինչ-որ մեկին կարելի է սատանայացնել դաջվածքների և ականջօղերի պատճառով»,- «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասել է ակտիվիստ Գիորգի Կիկոնիշվիլին, ով մարտի 31-ին մասնակցում էր դատարանի մոտ կազմակերպված ցույցին։
Իշխանությունները երեք շաբաթ փնտրեցին Լազարեին, որպեսզի ապացուցեն, որ ովքեր մասնակցել են հանրահավաքներին, սատանիստներ են, և ակտիվացնեն իրենց քարոզչությունը։ Իշխանություններն ուզում էին մարդկանց ցույց տալ, ասել՝ տեսեք, սրանք են մեր դեմ կռվողները։ Իրականում Լազարեն 21-ամյա տղա է, որին բռնել են ոչ մի բանի համար»,- ասում է մեկ այլ ցուցարար Սոֆիկո Շերազադիշվիլին:
«Լազարեի կալանավորումն առնվազն ընտրովի արդարադատություն է ռեժիմի կողմից, որը չի պատժում պուտինյան բռնության կազմակերպիչներին։ Մենք բոլորս պետք է փրկենք նրան, ում զոհաբերում է Ռուսաստանը»,- ասվում էր ի պաշտպանություն Լազարեի ընդդիմադիր «Եվրոպական Վրաստան» կուսակցությունը ծրագրած հանրահավաքի նկարագրության մեջ։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Հանրահավաքին Լազարե Գրիգորիադիսի կողմնակիցները եկել էին իրենց դեմքին նույն թարթիչները պատկերած։ Քաղաքական գործիչների ու ակտիվիստների հետ միասին հանրահավաքին ներկա էր նաև Եվրախորհրդարանի պատգամավոր Վիոլա ֆոն Կրամոնը։
Եվրախորհրդարանը վիրավորական է անվանել Կոբախիձեի հայտարարությունը Լազարեի վերաբերյալ։
«Միգուցե սա քրեական գործ է, բայց այն առանձնացրել են, վերածել շոուի, և ես կարծում եմ, որ դա շատ վիրավորական է։ Մարտի սկզբին տեղի ունեցածի լույսի ներքո կարևոր է ասել, որ բոլորն իրավունք ունեն հավաքվելու և բողոքի ակցիաներ կազմակերպելու, կարիք չկա առանձնացնել կոնկրետ անձանց։ Այդ իսկ պատճառով ես եկել եմ այստեղ համերաշխություն հայտնելու համար»,- լրագրողներին ասել է Վիոլա ֆոն Կրամոնը։
Լազարե Գրիգորիադիսի դատավարության հաջորդ նիստը նշանակված է մայիսի 1-ին։
