Հայաստանը ստանձնեց նախագահությունը ՀԱՊԿ-ում
Տաջիկստանի մայրաքաղաք Դուշանբեում Հայաստանը ստանձնեց Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության նախագահությունը։ Ըստ այդմ՝ ՀԱՊԿ անդամ երկրների ԱԳ և պաշտպանության նախարարների խորհուրդների և ՀԱՊԿ ԱԽ քարտուղարների կոմիտեի հաջորդ նիստերը կանցկացվեն Երևանում։
Սեպտեմբերի 16-ին ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի ընդլայնված նիստին մասնակցել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, որն աշխատանքային այցով Տաջիկստանում է։
Խորհրդի նիստից առաջ Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է երկրի նախագահ Էմոմալի Ռահմոնի հետ։ Զրուցակիցները քննարկել են երկկողմ հարաբերությունների զարգացմանն առնչվող հարցեր՝ կարևորելով տնտեսական ոլորտում կապերի ընդլայնումը, մասնավորապես՝ առևտրաշրջանառության ծավալների մեծացումը։
Փաշինյանի ելույթը
Այնուհետև գործադիրի ղեկավարը մասնակցել է ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի նիստին։ Ներկա են եղել Բելառուսի, Ղազախստանի, Տաջիկստանի, Ղրղզստանի նախագահներն ու ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը:
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը նիստին մասնակցել է հեռավար՝ տեսակոնֆերանսի ձևաչափով: Դաշնության ղեկավարն ինքնամեկուսացել է, քանի որ վերջին օրերին շփում է ունեցել կորոնավիրուսով վարակված տասնյակ աշխատակիցների հետ։
ՀԱՊԿ առաջնորդների նեղ, այնուհետև ընդլայնված կազմով քննարկումների օրակարգում են եղել կազմակերպության պատասխանատվության գոտում անվտանգության ապահովմանը, ՀԱՊԿ հետագա զարգացմանը, ինչպես նաև Աֆղանստանում ստեղծված իրավիճակին առնչվող հարցեր:
Ընդլայնված նիստի ավարտին ՀԱՊԿ նախագահությունը փոխանցվել է Հայաստանի Հանրապետությանը:
Հայաստանի վարչապետը ՀԱՊԿ գործընկերներին առաջարկել է կենտրոնանալ կազմակերպության դինամիկ զարգացման ու մեխանիզմների արդյունավետության բարձրացման վրա․
«Անհրաժեշտ է շարունակել աշխատանքն արտաքին քաղաքական համակարգման և փոխօգնության խորացման ուղղությամբ՝ ՀԱՊԿ անդամ երկրների շահերը շոշափող միջազգային և տարածաշրջանային հարցերի շուրջ համակարգված մոտեցումների մշակման համար»։
Փաշինյանի խոսքով՝ Հայաստանը մտադիր է սերտորեն համագործակցել ՀԱՊԿ անդամ պետությունների հետ` կազմակերպության ուժերի մարտունակությունը բարձրացնելու նպատակով․
«Կասկած չկա, որ ՀԱՊԿ հավաքական ուժերի ներուժն անհրաժեշտ է արդիականացնել և զարգացնել, համալրել ժամանակակից և նոր, այդ թվում՝ անօդաչու կազմավորումներով, վերազինել ժամանակակից միջոցներով և կատարելագործել դրանց ղեկավարումը»:
Հայաստանի վարչապետն առաջարկել է քայլեր ձեռնարկել նաև միջազգային ասպարեզում ՀԱՊԿ հեղինակության ամրապնդման ուղղությամբ, ինչպես նաև հայտնել, որ նախագահության ընթացքում Հայաստանը մտադիր է վերսկսել անվտանգության հարցերով համաժողովներ անցկացնելու պրակտիկան:
Ստորագրված փաստաթղթերի մասին
ՀԱՊԿ անդամ պետությունների ղեկավարները Դուշանբեում համատեղ փաստաթուղթ են ընդունել։ Այս մասին hայտնում է «Ռիա Նովոստին»։
ՀԱՊԿ առաջնորդները համաձայնագիր են ստորագրել, որը նախատեսում է ռազմական ոստիկանության, ռազմական հետախուզության, դատախազության ու դատարանների ստեղծում։
Կազմակերպության անդամները Աֆղանստանում տիրող իրավիճակի ֆոնին հստակեցրել են Կենտրոնական Ասիայում ստորաբաժանումների օպերատիվ տեղակայման պլանը, ինչպես նաև որոշել քայլեր ձեռնարկել ՀԱՊԿ հարավային սահմանների պաշտպանության ուղղությամբ։
Ըստ աղբյուրի՝ երկրների ղեկավարները նիստի ժամանակ հաստատել են արագ արձագանքման հավաքական ուժերին ժամանակակից զենքով զինելու ծրագիրը։
Համախմբման կոչ Պուտինից
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն ընդլայնված նիստի ժամանակ հայտարարել է, որ ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտում իրավիճակը ոչ միայն կայուն չէ, այլև ռիսկային է․
«Իրավիճակը ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտում և անդամ պետությունների արտաքին սահմաններին ոչ միայն կայուն չէ, այլև պարունակում է նոր, իրական սուր մարտահրավերներ ու ռիսկեր մեր երկրների անվտանգության համար»։
Պուտինն անդրադարձել է նաև Աֆղանստանում տիրող իրավիճակին ու նշել, որ կա ՀԱՊԿ անդամ երկրների ջանքերի համախմբման անհրաժեշտություն։ Նա հիշեցրել է, որ արտահերթ գագաթնաժողովի ժամանակ ՀԱՊԿ առաջնորդները մտքեր են փոխանակել առկա վտանգների մասին ու եկել միևնույն եզրակացության.
«Բոլորն այն ժամանակ աջակցեցին այն եզրակացությունը, որ ներկա պայմաններում ՀԱՊԿ անդամ երկրների առավել սերտ համակարգումն ու համախմբվածությունը առավել քան երբևէ անհրաժեշտ է»։
Անվտանգության խորհրդի հաջորդ նիստը կգումարվի Երևանում 2022 թվականի չորրորդ եռամսյակում: Մինչ այդ Տաջիկստանում կանցկացվեն ՀԱՊԿ լայնամասշտաբ զորավարժություններ, որոնց կմասնակցեն ՀԱՊԿ անդամ պետությունների ԶՈՒ-ի տարբեր ստորաբաժանումներ:
