«Ոչ թե զուտ պաշտպանական, այլ քաղաքական»․ կարծիք՝ հայ ամերիկյան զորավարժության մասին
«Արծիվ գործընկեր 2025» զորավարժություն ՀՀ-ում
Երրորդ տարին անընդմեջ Հայաստանում անցկացվում է «Արծիվ գործընկեր 2025» հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժությունը։ Այն մեկնարկել է նախօրեին և շարունակվելու է մինչև օգոստոսի 20-ը։
ՀՀ Պաշտպանության նախարարության փոխանցմամբ՝ զորավարժությունը անց է կացվում միջազգային խաղաղապահ առաքելություններում Հայաստանի մասնակցության նախապատրաստման շրջանակում։ Այն ներառում է խաղաղապահ առաջադրանքների նախապատրաստում և իրականացում՝ բժշկական տարհանման ընթացակարգերի շեշտադրմամբ:
«ԱՊՐԻ Արմենիա» վերլուծական կենտրոնի ավագ փորձագետ, քաղաքագետ Բենիամին Պողոսյանը չի կարծում, թե հայ-ամերիկյան զորավարժությունները կարող են վճռորոշ դեր ունենալ Հայաստանի պաշտպանական համակարգի վրա։
«Մենք խոսում ենք խաղաղապահ գործողությունների, խաղաղապահ բրիգադի մասին: Ես ավելի շատ կասեի՝ սրա նշանակությունը ոչ այնքան զուտ պաշտպանական է՝ կոշտ ուժի տեսակետից, ինչքան քաղաքական։ Սա ցույց է տալիս, որ հայ-ամերիկյան պաշտպանական համագործակցությունը, որը նոր չի սկսվել և տասնամյակների պատմություն ունի, վերջին տարիներին ինտենսիվացել է»,- «Ազատության» եթերում շեշտել է Պողոսյանը:
- «Պատմական գագաթնաժողով»․ Երևանն ու Բաքուն Թրամփի միջնորդությամբ փաստաթղթեր ստորագրեցին
- «Թրամփի վարչակազմը ռադարի տակ է պահում Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության գործընթացը»․ կարծիք
- «ԱՄՆ հետ զորավարժությունները նպաստում են ՀՀ սուբյեկտայնության ավելացմանը». կարծիք
- «Զսպո՞ղ, թե՞ լարում մտցնող գործոն»․ հայ-ամերիկյան զորավարժություններ ՀՀ-ում
Ի՞նչ է հաղորդել Հայաստանի պաշտպանական գերատեսչությունը
Պաշտպանության նախարարության փոխանցմամբ՝ «Արծիվ գործընկեր-2025» հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժությանը ներգրավված են ՀՀ ԶՈՒ խաղաղապահ բրիգադի, Եվրոպայում ու Աֆրիկայում ԱՄՆ ցամաքային զորքերի և Կանզասի ազգային գվարդիայի զինծառայողները:
Նշվում է, որ զորավարժության հիմնական նպատակներն են՝
- խաղաղապահ գործողությունների շրջանակում միջազգային խաղաղապահ առաքելությունների մասնակցող ստորաբաժանման փոխգործակցելիության մակարդակի բարձրացում,
- կառավարման և մարտավարական հաղորդակցման լավագույն փորձի փոխանակման իրականացում,
- ՀՀ խաղաղապահ ստորաբաժանման պատրաստվածության ամրապնդում:
Փորձագիտական կարծիք
Քաղաքագետ Բենիամին Պողոսյանի խոսքով՝ վերջին 3 տարիներին գրեթե նույն զորավարժությանն ենք ականատես լինում։ Սակայն չի բացառում, որ այս ձևաչափով հայ-ամերիկյան զորավարժությունը թույլ կտա հետագայում ավելի ընդլայնել վարժանքների տեսակները։
«Արդյո՞ք սա կարող է հիմք հանդիսանալ հետագայում ավելի լայնածավալ զորավարժությունների կամ զորավարժությունների, որտեղ կընդգրկվեն ոչ միայն խաղաղապահ բրիգադի ներկայացուցիչներ, դժվար է ասել։ Մի բան հստակ է, որ հայ-ամերիկյան պաշտպանական համագործակցությունը շարունակվում է, իսկ շարունակությունը առնվազն չի բացառում հետագայում ընդլայնման հնարավորությունը»,- նկատել է նա։
Հատկանշական է, որ Երևանում հայ-ամերիկյան առաջին զորավարժությունների (2023 թ․) անցկացումը հաջորդեց ՌԴ հովանու ներքո գործող ՀԱՊԿ ռազմական դաշինքի զորավարժություններին չմասնակցելու ՀՀ որոշմանը։ Նախորդ տարիներին Մոսկվայից հնչում էին քննադատություններ առ այն, թե այս զորավարժությունների միջոցով Նահանգները Հայաստանին պարտադրում է ՆԱՏՕ-ի զինված ուժերի չափանիշները։ Այս տարի Կրեմլը դեռ չի մեկնաբանել «Արծիվ գործընկեր» զորավարժությունների անցկացումը։
Տևական ժամանակ է, ինչ Հայաստանը չի մասնակցում ՀԱՊԿ ռազմական դաշինքի աշխատանքներին։ Պաշտոնական Երևանն ամենաբարձր մակարդակով հայտարարում է՝ ՀԱՊԿ-ը չի կատարել Հայաստանի անվտանգությունը ապահովելու ուղղությամբ իր պարտավորությունները 2022 թվականին ՀՀ ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ ադրբեջանական ներխուժման ժամանակ։
Հայկական կողմը հայտարարել է իր անդամակցությունը սառեցնելու մասին։ Վարչապետ Փաշինյանն իր վերջին ասուլիսում ասել է՝ ՀՀ-ն ավելի շուտ դուրս կգա ՀԱՊԿ-ից, քան կապասառեցնի իր մասնակցությունը։
Քաղաքագետ Բենիամին Պողոսյանի խոսքով՝ քանի դեռ Մոսկվայի 3 կարմիր գծերը չեն հատվել, Կրեմլը կոշտ քայլեր չի ձեռնարկի։
«Կարմիր գծերից առաջինը ՀՀ-ում ռուսական ռազմակայանի [ռուսական 102-րդ ռազմաբազան Գյումրիում] գործունեությունն է։ Գիտենք, որ ըստ պայմանագրի՝ այն պետք է այստեղ լինի մինչև 2044 թվականը: Երկրորդ կարմիր գիծը ԵԱՏՄ անդամակցությունն է, երրորդ կարմիր գիծը դե յուրե ՀԱՊԿ-ից դուրս գալը»,- մանրամասնել է նա։
Անդրադառնալով Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ անդամակցության վերաբերյալ Արևմուտքի դիրքորոշմանը՝ նշել է, որ Ֆրանսիան, Բայդենի վարչակազմի օրոք ԱՄՆ-ն ուղարկել են հետևյալ ազդակը՝ «անդամակցության սառեցումը ճիշտ քայլ է, սակայն ՀԱՊԿ-ից դե յուրե դուրս գալու հարցում պետք չէ շտապել»։
«Չեմ կարծում, որ Հայաստանի դե յուրե անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին խոչընդոտ է Արևմուտքի համար»,- հայտարարել է Պողոսյանը։
Փորձագետն օրինակ է բերել Հայաստան-Ֆրանսիա պաշտպանական համագործակցությունն ու արձանագրել՝ դրանք զարգանում են ինտենսիվ ինչպես զենքի վաճառքի, այնպես էլ վերապատրաստումների իմաստով։
«Երբեք Ֆրանսիայից որևէ իմպուլս չենք ստացել, որ Հայաստանի դե յուրե անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին խոչընդոտում է, ու եթե չլիներ այդ անդամակցությունը, մենք ի վիճակի կլինեինք ավելի շատ զինատեսակներ վաճառել։ Գոնե ես երբեք նման բան չեմ լսել»,- նկատել է նա։
Պողոսյանն ընդգծում է՝ Հայաստան-ԱՄՆ պաշտպանական գործակցության համար նույնպես դե յուրե ՀԱՊԿ-ի անդամ լինելը խոչընդոտ չէ։ Մյուս կողմից, նկատում՝ այդ փաստը կարող է խոչընդոտ լինել, օրինակ՝ Նահանգներից առաջավոր տեխնոլոգիաներ ստանալու հարցում։
«Գիտեք, որ ԱՄՆ-ում կա հստակ բաժանում՝ որ պետությունների խմբերին ինչ առաջավոր տեխնոլոգիաներ կարելի է արտահանել։ Չեմ բացառում, որ քանի դեռ Հայաստանը դե յուրե շարունակում է հանդիսանալ ՀԱՊԿ անդամ, որոշ տեխնոլոգիաների արտահանման հետ կապված կարող են խնդիրներ առաջանալ»,- ամփոփել է քաղաքագետը։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube
«Արծիվ գործընկեր 2025» զորավարժություն ՀՀ-ում
