Աղի հանքում բուժումը կորցրել է պետական աջակցությունը, բայց կարող է զբոսաշրջիկների գրավել
Պետք է բուժվել 20 oր առանց ընդհատումների, ամեն օր՝ 5 ժամ
«Մարդիկ այստեղ մնում են հինգ ժամ: Կուրսը՝ քսան օր է։ Ընդհատումներ պետք է չլինեն, որպեսզի օգնի: Հատկապես երեխաներին անձավաբուժությունը շատ է օգնում: Երեխաները հաճախ են հիվանդանում, երկար մնացորդային հազ են ունենում։ Իսկ մեր աղի բաղադրության շնորհիվ ամրանում է իմունիտետը: Անզեն աչքով անգամ երևում է, եթե նայեք պատերին, հատակին, որ սա մաքուր աղ չէ, խառնուրդներ կան։ Մենդելեևի աղյուսակի ողջ տարրերը դրա բաղադրության մեջ կան: Սա ունիկալ բաղադրություն է, որն էլ հագեցնում է օդը ու բուժարար ազդեցություն թողնում միջավայրում գտնվողների վրա»,- ասում է կենտրոնի բժշկուհի Անուշ Ոսկանյանը:
Նրա խոսքով՝ ոչ բոլոր հիվանդությունների պարագայում է անձավաբուժությունը փոխարինում դեղերին։ Կան հիվանդություններ, որոնց ընթացքը հնարավոր չէ առանց ամենօրյա դեղերի՝ օրինակ, բրոնխիալ ասթման։ Հետևաբար, պացիենտը դրանք շարունակում է ընդունել անձավաբուժության ընթացքում։
Պետական աջակցությունը դադարել է, դրա հետ՝ անվճար բուժումը
Կենտրոնի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Գուրգեն Հակոբյանը նշում է, որ որոշման կայացման պահից իրենք մի քանի անգամ դիմել են պատկան մարմիններին՝ վերանայելու այն։ Բայց պարբերաբար ստացել են նույն պատասխանը՝ կենտրոնն իրականացնում է այլընտրանքային, այլ ոչ թե ապացուցողական բժշկություն, իսկ պետությունը դա չի ֆինանսավորում։
Անձավաբուժական բուժօգնությունը, ոչ միայն Հայաստանում, այլև արտերկրում, հիվանդությունների կանխարգելման և բուժման համալիր մոտեցման համատեքստում դիտարկվում է որպես բժշկական օգնության շղթայի մեկ մաս՝ վերականգնողական բուժման ձև։ Այն սովորաբար կիրառում են բազմապրոֆիլ բժշկական կազմակերպություններում՝ որպես պացիենտների բուժման ծրագրի էտապ։ Իսկ նմանատիպ մոնոպրոֆիլ կազմակերպություններում պետական պատվեր չի նախատեսվում։
Գուրգեն Հակոբյանն ասում է, որ սա տարածաշրջանում միակ նման առողջարանն է և չի կարելի մարդկանց զրկել դրանից․
«Սա ազգային հարստություն է։ Իսկ մենք հիմա սնանկ վիճակում ենք: Ունեինք 16 աշխատակից։ Կրճատումներ արեցինք, հիմա ունենք 4 քաղպայմանագրով աշխատող մարդ, 2՝ հաստիքային: Բնականաբար, պակասեց նաև պացիենտների քանակը: Տարեկան մոտ 300 բուժառու էր ընդունում կենտրոնը։ Պետական աջակցությունը կազմում էր տարեկան 28 միլիոն դրամ պետպատվերի տեսքով, շուրջ 4 միլիոն դրամ էլ կոմերցիոն եկամուտ ունեինք վճարովի պացիենտներից:
Նա նշում է, որ ասթման «չունևոր մարդկանց» հիվանդություն է, առաջանում է կենցաղային վատ պայմաններից՝ տունը չտաքացնելու, տաք հագուստ չունենալու, թերսնվելու հետևանքով։
Հետևաբար, այդ խավը չի կարող ամեն այցի համար 10000 դրամ վճարել: Կենտրոնն առաջարկում է իրենց կողմից ստեղծած ու պատենտավորված աղի լամպեր, որոնք հնարավոր է ձեռք բերել մեկ այցի արժեքով: Դրանք տեղադրվում են ննջասենյակում և ստեղծում են անձավաբուժարանին մոտ օդի մթնոլորտ:
Անձավաբուժական կենտրոն իջնում են աղի կոմբինատը սպասարկող վերելակով։ Դրանով են փոխադրում նաև հանքից փորված աղե կտորները։ Յուրաքանչյուր ամիս անձավաբուժական կենտրոնը վճարում է աղի հանքին, որպեսզի իրենց բուժառուներն օգտվեն այդ վերելակից։ Բայց այն ամիսներին, երբ կենտրոնը բավարար թվով պացինետներ չի ունենում, վճարման հետ կապված խնդիրներ են առաջանում, բուժհիմնարկը պարտքեր է կուտակում:
Կենտրոնի ղեկավարը բացատրում է, որ ամեն օր վերելակից պետք է օգտվի առնվազն 5 բուժառու, որպեսզի կարողանան վճարել դրա համար։ Սակայն նույնսիկ երբ երկու-երեք պացիենտ են ունենում, այնուամենայնիվ, վերելակը գործի են դնում։
Ապացուցողական բժշկության մեջ ընդգրկվելու հավանականությունը փոքր է
«Արդյունքը շատ դժվար է հստակ գնահատել: Մարդու ինքնազգացողությունը կուրսից անմիջապես հետո կարող է չլավանալ։ Արդյունքը կարող է երևալ ավելի ուշ, երբ մարդը ամիսներ անց կնկատի, որ էլ չի հիվանդանում կամ հիվանդության ընթացքը մեղմացել է: Լինում են հիվանդներ, որոնք զուգահեռ դեղեր են ընդունում, և գնահատողների համար հասկանալի չի լինում՝ դեղե՞րն են օգնել, թե՞ թերապիան: Դրա համար սա համարվում է այլընտրանքային, հավելյալ միջոց։ Այն շատ հարգի է արևելյան բժշկության մեջ։ Եթե չունենար դրական արդյունք, չէր լինի այդքան պահանջված Արևելքում»,- ասում է նա:
Հայաստանն ունի առողջապահական տուրիզմի նախադրյալներ, որոնք չի օգտագործում
«Թուրքիան հիմա համարվում է տարածաշրջանի լիդերը առողջապահական տուրիզմի համատեքստում։ Տարիներ առաջ մարդիկ մեկնում էին Իսրայել, Գերմանիա բուժում ստանալու համար, բայց հիմա Թուրքիա են գնում։ Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում այս նիշայում բավական ագրեսիվ քայլեր է անում նաև Վրաստանը և շատ հաջող քայլեր։ Իսկ մենք, ցավոք, զիջում ենք, չնայած վստահաբար ունենք այդ պոտենցիալը։ Առողջապահական տուրիզմի մեջ մի քանի ուղություն կա, որոնցից մեկը մասնագիտական կլինիկաներն են․ ատամնաբուժությունը, պլաստիկ վիրահատությունները։ Հայաստանի այս կլինիկաները զիջում են, որովհետև ավելի թանկ են քան Թուրքիայում ու Վրաստանում։ Առողջարաններն էլ ուղղություններից հաջորդն են, որոնք ևս գովազդված չեն»,- ասում է Սոնա Աղբալյանը։
Նրա խոսքով՝ Հայաստանի առողջարանները արտերկրում հայտնի չեն, միայն ներքին տուրիզմում են պահանջված․
«Տուրիստական ռազմավարության բաց կա։ Մենք ներկայացնում ենք որպես տուրիստական ուղղություն Հայաստանը, մասնավորապես, Երևանը։ Առանձին քաղաքները՝ որպես առանձին ուղություն, ներկայացված չեն։ Օրինակ, Ջերմուկը՝ որպես առողջարանային քաղաք, Ծաղկաձորը՝ որպես սպորտային քաղաք, չեն ներկայացվում։ Եվ չենք գովազդում, որ կարելի է Հայաստանում բուժել ասթման բնական աղի քարանձավում։ Մինչդեռ դա բավական արդյունավետ տարբերակ կլիներ։ Ավելի հասկանալի դարձնելու համար խոսքս, Դուբայ շոկոլադի օրինակը բերեմ։ Պրոդուկտն առանձին այնքան գովազդվեց, այնքան ներկայացվեց, որ մարդիկ հիմա գնում են Դուբայ ոչ թե հայտնի տուրիստական կետերը տեսնելու, այլ հենց Դուբայ շոկոլադ ուտելու համար։ Հայաստան էլ կարելի է գալ աղի քարանձավում լինելու, ուղաթիռով զբոսնելու և շատ այլ պրոդուկտների համար»։
