«Ադրբեջանն օգտվում է Արևմուտք-Ռուսաստան առճակատումից». կարծիք Հայաստանից
Ալիևի հայտարարության հերքումը Երևանից
Երևանը չի մերժել Թբիլիսիում եռակողմ հանդիպում անցկացնելու առաջարկը: Բաքվից հնչող հայտարարություններին ի պատասխան ասել է Հայաստանի արտաքին գերատեսչության խոսնակը:
Բաքվի գլոբալ ֆորումի ընթացքում Ադրբեջանի նախագահն ասել էր, թե Հայաստանը հրաժարվել է Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարների մակարդակով Թբիլիսիում եռակողմ հանդիպում անցկացնելու առաջարկից:
Իլհամ Ալիևը հերթական անգամ անդրադարձել էր նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին՝ շեշտելով, որ «այդ ինստիտուտն այևս չի գործելու»։ Մինչդեռ հայկական կողմն իր բոլոր հայտարաություններում շեշտում է հենց այդ ձևաչափով Ադրբեջանի հետ բանակցություններ վարելու նպատակահարմարության մասին։
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի խոսքով՝ Ադրբեջանն օգտվում է Արևմուտք-Ռուսաստան առճակատումից՝ խաղալով ավելի ազատ ու համարձակ: Բաքուն ստեղծված իրավիճակից մեծ օգուտ քաղելու համար օգտագործում է նաև այն հանգամանքը, որ ուկրաինական պատերազմի արդյունքում որոշակիորեն բարձրացրել է Ադրբեջանի նշանակությունը՝ որպես էներգետիկ աղբյուր:
Թեմայի մանրամասները՝ Ալիևի հայտարարությունը, դրա հերքումը Երևանից և կարծիք Բաքվի դիրքորշման մոտիվների մասին։
«Չեմ կարողանում հիմնավոր բացատրություն գտնել»․ Ալիևի հայտարարությունը
Ալիևի պնդմամբ՝ արտգործնախարարների մակարդակով եռակողմ հանդիպում կազմակերպելու գաղափարը Վրաստանի իշխանությունները ողջունել են, պաշտոնական Երևանը՝ մերժել.
«Ցավոք սրտի, Հայաստանը հրաժարվել է։ Պատճառն ինձ հայտնի չէ։ Ես չեմ կարողանում հիմնավոր բացատրություն գտնել»,- ասել է Ադրբեջանի նախագահը:
Ալիևն անդրադարձել է նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետագա գործունեությունը՝ պնդելով, որ այն անհրաժեշտ չէ, ներկա պահին հրատապ է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորումը։
«Մենք արդեն մեսիջ ենք ստացել, որ Մինսկի խմբի ինստիտուտն այևս չի գործելու»,- հայտարարել է նա:
Երևանի արձագանքը
Պաշտոնական Երևանը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ապագայի վերաբերյալ Ալիևի պնդումներին չի արձագանքել: Հայաստանի ԱԳՆ խոսնակ Վահան Հունանյանն անդրադարձել է միայն Թբիլիսիում հանդիպելու առաջարկին.
«Մենք ոչ միայն չենք մերժել, այլև մշտապես դրական ենք արտահայտվել նման հավանական հանդիպման մասին՝ միաժամանակ նշելով, որ պետք է աշխատանք տանել հանդիպման արդյունավետությունն ապահովելու ուղղությամբ»,- «Արմենպրես»-ին ասել է Հունանյանը:
Փորձագիտական կարծիք
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի գնահատմամբ՝ Ալիևի վերջին հայտարարության մեջ կա երկու հռետորաբանություն՝ շանտաժի և իբր խաղաղության պատրաստակամության: Ասում է՝ պաշտոնական Բաքուն այս երկուսը զուգորդում է հետպատերազմյան ողջ ընթացքում:
«Ալիևը փորձ է անում տեղծել տպավորություն, որ ինքը պատրաստ է քաղաքական, դիվանագիտական և տնտեսական գործակցության, մերժողը Երևանն է»,- JAMnews-ի հետ զրույցում նշեց Բադալյանը:
Քաղաքական մեկնաբանի խոսքով՝ իր արձագանքով պաշտոնական Երևանն ուզում էր ցույց տալ, որ Ադրբեջանի համար նմանատիպ խոսակցություններն ինքնապատակ են, Բաքուն պատրաստ չէ հարցերի քննարկմանն ու լուծմանն ուղղված գործուն ձևաչափերի:
«Ադրբեջանի համար դրանք ընդամենը միջոց են իր ռեսուրսային և դիրքային առավելությունը իրացնելու, կապիտալիզացնելու համար: Ընդ որում՝ ոչ միայն Հայաստանի, այլև Վրաստանի նկատմամբ»,- ընդգծեց փորձագետը:
Բադալյանն ասում է՝ Երևանի արձագանքի մյուս մեխն այն էր, որ ռեգիոնալ գործակցությունը պետք է բերել առարկայական՝ ճանապարհային քարտեզի դաշտ: Այս դեպքում ևս, ըստ նրա, արդյունքը երաշխավորված չի լինելու, սակայն արտահայտվելու է կողմերի՝ արդյունք արձանագրելու տրամադրվածությունը:
Անդրադառնալով Մինսկի խմբի չգործելու մասին Ալիևի հայտարարությանը՝ քաղաքական մեկնաբանը շեշտեց, որ պաշտոնական Երևանն իր դիրքորոշումը հայտնում է պարբերաբար, Բաքվից եկող յուրաքանչյուր հայտարարությանն արձագանքելու կարիք չկա:
Խմբի աշխատանքն, ըստ Բադալյանի, մեծապես կախված է համանախագահող երկրների փոխարաբերություններից, որոնց վրա Հայաստանն ու Ադրբեջանը մեծ ազդեցություն չունեն:
«Եթե ֆորմատը ներքին՝ երեք երկրների [ԱՄՆ, Ֆրանսիա, Ռուսաստան] միջև հարաբերությունների բերումով ունենա աշխատելու պատրաստակամություն և մտադրություն, Ադրբեջանը չունի բավարար քաղաքական կշիռ դրան դիմադրելու համար: Հիմա Ալիևը փորձում է օգտագործել պահն ու առաջ մղել իր օրակարգը՝ առնվազն հռետորաբանության մակարդակում»:
Բադալյանի խոսքով՝ թեև Ֆրանսիան ու ԱՄՆ-ն դեռևս չեն աշխատում ՌԴ հետ, բայց Մոսկվան այս ֆորմատի գործունեությամբ շահագրգռված է:
«Մոսկվայի համար շատ կարևոր է, որ Ֆրանսիան ու ԱՄՆ-ն ընդունեն Կովկասում իր առանձնահատուկ դերը, հայ-ադրբեջանական խնդիրը կառավարելու գերիշխող դիրքը: Միևնույն ժամանակ Ռուսաստանը փորձում է համանախագահության ձևաչափը պահպանել որպես առավելություն ռեգիոնալ հարցերում՝ Թուրքիայի և Իրանի հետ աշխատանքի համատեքստում»,- նշեց փորձագետը:
Պաշտոնական Բաքուն այսօր հաղորդել էր, թե հայկական կողմը կրակ է բացել սահմանի արևելյան ուղղությամբ, Երևանը հերքել էր այս տեղեկությունը: Ըստ Բադալյանի՝ նմանատիպ հաղորդագրությունները սպասարկում են Ադրբեջանի հիմնական խնդիրը, այն է՝ «խաղաղության գործընթացի իր օրակարգն ամրագրել, իր պայմանները թելադրել»:
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը տարածել էր հաղորդագրություն այն մասին, թե հունիսի 16-ի լույս 17-ի գիշերը ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումները տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից կրակ են բացել հայ-ադրբեջանական սահմանի արևելյան հատվածում տեղակայված ադրբեջանական դիրքերի ուղղությամբ: Հայաստանի պաշտպանական գերատեսչությունը հերքել է այս տեղեկությունը՝ նշելով, որ այն չի համապատասխանում իրականությանը։
«Իրադրությունը հայ-ադրբեջանական սահմանին հարաբերականորեն կայուն է և գտնվում է ՀՀ ԶՈւ լիարժեք վերահսկողության ներքո»,-շեշտել է պաշտոնական Երևանը:
Փորձագետի գնահատմամբ՝ Բաքվի համար սա ոչ միայն Երևանի վրա ճնշում բանեցնելու ձև է, այլև արտաքին կենտրոնների հետ աշխատանքի գործիք:
Ըստ նրա՝ Ադրբեջանն օգտվում է Արևմուտք-Ռուսաստան առճակատումից՝ խաղալով ավելի ազատ ու համարձակ: Ինչ ուղղությամբ և օրակարգով՝ Բադալյանը դժվարացավ ասել: Նշեց միայն, որ ուկրաինական պատերազմի և դրա հետևանքների արդյունքում որոշակիորեն բարձրացրել է Ադրբեջանի նշանակությունը՝ որպես էներգետիկ աղբյուր: Հենց այս հանգամանքն է փորձում օգտագործել Ալիևը՝ ստեղծված իրավիճակից մեծ օգուտներ քաղելու համար:
Ալիևի հայտարարության հերքումը Երևանից
