აზერბაიჯანი ტრადიციული ქვეყანაა და ევროპაში არ ინტეგრირდება - პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი

აზერბაიჯანი ტრადიციულ ქვეყნად უნდა დარჩეს, და ვერ ინტეგრირდება ევროპაში, რომელიც კრიზისს განიცდის, ისლამს ავიწროებს და მამაკაცსა და ქალს შორის განსხვავებას ვერ ხედავს. 

ასე განაცხადა აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის ასი წლისთავისადმი მიძღვნილ ცერემონიაზე გამოსვლისას. მისმა ამ და სხვა სიტყვებმა საზოგადოებაში ბევრს შოკი მოჰგვარა.

• ქორწილი, გამოსაშვები საღამოს ნაცვლად: ქალთა განათლების პრობლემები აზერბაიჯანში

• „არასდროს იცი, შინ ცოცხალი დაბრუნდები თუ არა“ – როგორ ცხოვრობენ ტრანსგენდერები საქართველოში

• რატომ ებრძვიან სომხეთში ოჯახური ძალადობის წინააღმდეგ კონვენციას?    

ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი 1919 წელს, აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის დროს დაარსდა.

საიუბილეო ღონისძიება 26 ნოემბერს გაიმართა. ამ ღონისძიებაზე პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი  გამოვიდა სიტყვით ,რომელშიც მან ბევრი ილაპარაკა ქვეყნის წარმატებებსა და იმაზე, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია დამოუკიდებლობის შენარჩუნება, ტრადიციული ფასეულობების დაცვა და აზერბაიჯანისადმი მტრული ძალებისგან თავდაცვა.

კერძოდ რა თქვა ილჰამ ალიევმა

საგარეო დახმარებისა და უცხოური სესხების შესახებ

 „დღეს ზოგიერთი გარე წრეებისგან ზოგჯერ გვესმის, რომ თითქოს ჩვენ აზერბაიჯანისთვის დახმარების გაწევა გვსურს, და გვინდა აზერბაიჯანი განვითარებულ ქვეყნად ვიხილოთო. ეს ყველაფერი სიცრუეა. ამას სრული გულწრფელობით ვამბობ…

იმ დროს, როდესაც კალათი ცარიელი იყო, ჩვენ მათ სესხებისთვის მივმართავდით, მაგრამ არავინ გვაძლევდა. კარგი, თუკი აზერბაიჯანი ასე გიყვართ, იმ დროს რატომ არ დაგვეხმარეთ?

რატომ არ დაეხმარეთ მძიმე მდგომარეობაში ჩავარდნილ ქვეყანას?! დღეს ჩვენთვის სესხის მოცემის მსურველები რიგში ჩადგნენ, ჩვენ კი არ ვართმევთ. სესხებს თავად გავცემთ. ჩვენი საგარეო სახელმწიფო ვალი მთლიანი შიდა პროდუქტის 17 პროცენტს შეადგენს. ამ მაჩვენებლით მსოფლიოში მეცხრე ადგილი გვიკავია.

ახლა, აი, ხვალვე ნებისმიერი თანხის მიღება შეგვიძლია – თუნდაც 10 მილიარდი დოლარის, მაგრამ არ ვიღებთ, მე ნებას არ ვრთავ. და ვალს ისევ ვამცირებ. ამიტომ, როდესაც ვინმე ამბობს, რომ აზერბაიჯანისთვის სიკეთე სურს, ნუ დაიჯერებთ. დაე, ახალგაზრდებიც ნუ დაიჯერებენ. არავინ არასდროს შეგვიყვარებს იმაზე მეტად, როგორც ჩვენ თვითონ გვიყვარს თავი“.

მძიმე დროში იგულისხმება 1990-იანი წლების დასაწყისი, როდესაც აზერბაიჯანი სსრკ-ს დაშლის შემდეგ „ფეხზე დგებოდა“ და ამავდროულად სომხეთს მთიანი ყარაბაღის გამო ეომებოდა.

იმ პერიოდში ქვეყანაში ხელისუფლება ხშირად იცვლებოდა, და პრეზიდენტი ჰეიდარ ალიევი – ილჰამ ალიევის მამა გახდა.

მმართველი ხელისუფლებისა და ოპოზიციის შესახებ

„მოსახლეობის დიდი უმრავლესობა ჩვენს ალტერნატივას ვერ ხედავს, და ვის შეუძლია გახდეს ასეთი ალტერნატივა? მათ უკვე მათმა მფარველებმაც კი ზურგი შეაქციეს. ჩვენ ეს დაზუსტებით ვიცით.

ახლა ამ აუდიტორიაში თქვენ, აზერბაიჯანელ ხალხს ზოგიერთი ოპერატიული მონაცემიც კი შემიძლია გაგიზიაროთ. დღეს ანტი-აზერბაიჯანული წრეები, უცხოური წრეები უკვე ამბობენ, რომ ჩვენ ტრადიციული ოპოზიცია არ გვყავს, გვყავს ცალკეული მოსყიდული დაჯგუფებები, რომელთა საქმე უკვე წასულია, მათ იმედად ყოფნა არ შეიძლება.

ამიტომაც, მათ ფულადი უზრუნველყოფაც შეუმცირეს, და აი, ახლა მიედ-მოედებიან. მთავარ სამიზნედ ახალგაზრდობა უნდათ აქციონ. მათ ახალგაზრდობა აირჩიეს ძირითად სამიზნედ, მათთვის ტვინის არევა სურთ, მათი ტვინების მოწამვლა, ხალხის, სამშობლოს, ტრადიციული ფასეულობების წინააღმდეგ მათი ამხედრება.

არ გამოსდით, და არც გამოუვათ, იმიტომ, რომ აზერბაიჯანელი ახალგაზრდობა პატრიოტია, მას სამშობლო უყვარს და მასზე მიჯაჭვულია“.

ევროპაში ინტეგრაციის შესახებ

ილჰამ ალიევი ევროპასთან ინტეგრაციის საკითხზე საკადრო გადაადგილებების თემიდან გადავიდა. ქვეყანაში ბევრ წამყვან თანამდებობას იკავებენ ხანში შესული ადამიანები, რომლებიც ათწლეულობით სხედან თავიანთ სავარძლებში, და მათ პენსიაში გაშვებას არავინ ჩქარობს.

უკიდურეს შემთხვევაში – სხვა თანამდებობებზე გადაჰყავთ. ამის გამო, მედია და საზოგადოების ნაწილი ხელისუფლებას აკრიტიკებს. პრეზიდენტი კი ამ ყველაფერს ტრადიციებით ხსნის.

 „ჩვენ ქვეყანას ტრადიციულ ფასეულობებზე ვაშენებთ, რომელთაგან ერთ-ერთი მოხუცებისადმი პატივისცემაა. ეს უნდა დავიცვათ, დაე, ახალგაზრდებმა გამიგონ.ზოგიერთი ქვეყანა დღეს ამას ყურადღებას არ აქცევს.

ქალსა და მამაკაცს შორის განსხვავებას ვერ ხედავს. მაგრამ ჩვენ ტრადიციულ საზოგადოებაში ვცხოვრობთ და უნდა ვიცხოვროთ. ქალებს პატივი უნდა ვცეთ, უნდა დავიცვათ ისინი და მოვუაროთ, და არა მათ – ჩვენ, არამედ ჩვენ ისინი.

არსებობს გენდერული თანასწორობა, ჩვენ ამას ვაღიარებთ, მაგრამ ჩვენ არატრადიციული აზროვნებით ვერ ვიცხოვრებთ, დაე, ეს ახალგაზრდა თაობამაც იცოდეს. და მოხუცებსაც მათი ასაკის გამო პატივი უნდა ვცეთ …

შემდეგ კი ინტეგრირებას გვირჩევენ. როდესაც ევროპა ჯერ კიდევ ეკონომიკური კრიზისით იყო მოცული, ერთხელ ვკითხე, – სად უნდა ვინტეგრირდეთ, კრიზისში?

სადაც ამბობენ „შეჩერდი ისლამო“? 

სად ვინტეგრირდეთ, საზოგადოებაში, რომელიც ქალსა და მამაკაცს შორის განსხვავებას ვერ ხედავს? ჩაღრმავება აღარ მინდა. ჩვენ იქ არავითარ შემთხვევაში არ ვინტეგრირდებით“.

რევოლუციების შესახებ

 „გავიხსენოთ 2003 წელი. აზერბაიჯანში საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ გადატრიალების მცდელობა. არავისთვის არის საიდუმლო, რომ საპრეზიდენტო არჩევნებში პირწმინდად გავიმარჯვე, რადგან ადამიანებმა ჰეიდარ ალიევის პოლიტიკას მისცეს ხმა.

იყო ქუჩის არეულობები. 2005 წელი. აზერბაიჯანს უკვე ასახელებდნენ როგორც მორიგი რევოლუციის ადგილს რევოლუციების ჩამონათვალში. გამოუშვეს მაისურები წარწერებით „საქართველო, უკრაინა, ყირგიზეთი, აზერბაიჯანი“.

ანუ – მეოთხე ჩვენ უნდა ვყოფილიყავით, ჩვენს შემდეგ კი – სხვები. ჩვენ ეს შავი ჭირი, ეს ავადმყოფობა, ეს ბოროტება შევაჩერეთ. ახლა მთელი მსოფლიო ხედავს, რომ ამ რევოლუციებმა იმ ქვეყნებს მხოლოდ უბედურება მოუტანა, დღეს ისინი საკუთარი პრობლემების პირისპირ აღმოჩნდნენ, და იქ არეულობა არ ცხრება, რადგან იქ რევოლუციის მოწამლული თესლი ჩაიყარა“.  

საზოგადოების რეაქცია

საზოგადოებაში ბევრს – არა საკუთრივ პრეზიდენტის პოზიციამ, არამედ იმ გულახდილობამ მოჰგვარა შოკი, რომლითაც მან ეს პოზიცია გამოხატა.

„ ეს იყო ყველაზე აბსურდული და ქაოსური სიტყვა, რომელიც მას აქამდე წარმოუთქვამს. მასში აშკარად ერთგვარი უსუსურობა გამოსჭვიოდა“;

 „ქვეყნის პრეზიდენტს, რომელსაც მრავალი სინდისის პატიმარი ჰყავს, რომლებიც ციხეში თავიანთი რელიგიური მრწამსისთვის მოხვდნენ, მათ შორის „ნამაზის პატიმრები“, არ მოსწონს, რომ ევროპა ამბობს, – „შეჩერდი, ისლამო“. სხვათა შორის, ევროპაში პასპორტისთვის ფოტოს გადაღება ჰიჯაბით შეიძლება, აზერბაიჯანში კი – არა“;

 „რა საშინელებაა. ასი წლით უკან მიგვათრევს“;

„რა დაგემართათ, ჩვენს პრეზიდენტს არ იცნობთ? ყურადღებას ნუ მიაქცევთ“.

თუმცა, პრეზიდენტის მიერ გამოთქმულ პოზიციებს თაყვანისმცემლებიც გამოუჩნდა. მათი კომენტარები ასე ჟღერს:

 „ახლანდელი ხელისუფლება აზერბაიჯანის თითოეულმა მოქალაქემ უნდა დააფასოს, რადგან ჩვენს ქვეყანაში სტაბილურობა სუფევს, არ არის ტერორიზმი, ყველა ადამიანი მშვიდად აკეთებს თავის საქმეს. რადიკალური პირები კი თავიანთი არამართალი, მიკერძოებული, ცილისმწამებლური აზრებითა და გამონათქვამებით მხარს ანტი-აზერბაიჯანულ ძალებს უჭერენ, რომელთა შორის განსაკუთრებული ადგილი სომხურ ლობის უკავია. მაგრამ ამ ძალების მიერ გავრცელებული დეზინფორმაცია ხალხზე გავლენას ვერ მოახდენს, რადგან ხალხმა თავის ლიდერი აირჩია“. 

ზოგიერთებს კი დასავლეთის მიმართ ამ გამოხდომებმა გაახსენა ის სიტყვები, რომლებიც ილჰამ ალიევმა იმავე დღეს, 26 ნოემბერს ვალდიმირ პუტინის შესახებ წარმოთქვა.

რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებულ ძალთა გენერალური შტაბის ხელმძღვანელის ვალერი გერასიმოვის მეთაურობით ჩამოსული დელეგაციის მიღებისას ალიევმა პუტინს უწოდა „მსოფლიოს წამყვანი ქვეყნის პრეზიდენტი“ და „პრეზიდენტი, რომელიც მსოფლიოს პოლიტიკოსთა შორის ნომერი პირველია“.