Putin LXR/DXR-ın müstəqilliyini tanıdı, Rusiya qoşunları Şərqi Ukraynaya daxil oldu

Putin LXR/DXR-ın müstəqilliyini tanıdı

Fevralın 22-də Nyu-Yorkda Ukrayna böhranında hadisələrin fövqəladə inkişafı ilə bağlı MBT Təhlükəsizlik Şurasının iclası keçirilir. Fevralın 21-də gecə Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rusiyanın Şərqi Ukrayna ərazisində yaradılmış LXR və DXR-ın müstəqilliyini tanıdığını elan edib.

Gecə saat ikiyə doğru hər iki rayonun ərazisinə artıq Rusiya qoşunları daxil olub.

Məqalə dərc olunana qədər baş verən hadisələrin əsas məqamları.

• Stalin, Putin, Puşkin – rusiyalıların qəhrəmanları
• “Çox insanpərvər insandır” – “Rossiya TV”-də Putin haqda veriliş başlayıb
• Düz 20 il əvvəl Vladimir Putin Rusiya təhlükəsizlik xidmətinin başına keçib və hazırkı prezident kürsüsünə qədər yüksəlməyə başlayıb

BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclası formaldır, çünki Rusiyanın orada veto hüququ var

Ekspertlər BMT Təhlükəsizlik Şurası iclasının böyük ehtimalla hər hansı praktiki nəticələr verməyəcəyi haqda xəbərdarlıq edirlər. Çox güman ki, Təhlükəsizlik Şurası hətta qətnamə də qəbul edə bilməyəcək, çünki Rusiya orada veto hüququna sahibdir.

2022-ci ilin fevralında Rusiya ümumiyyətlə Təhlükəsizlik Şurasının sədridir və bu təcili iclasa məhz Rusiya nümayəndəsi rəhbərlik edir.

Nümayəndələrin bəyanatları haqda qısaca:

• MBT baş katibinin müavini Ukraynada genişmiqyaslı münaqişə haqda xəbərdarlıq edib.
• BMT yanında ABŞ-ın daimi nümayəndəsi bildirib ki, “Putin Minsk razılaşmasını param-parça edib və onun bununla kifayətlənməyəcəyi ehtimalı var”.
• Böyük Britaniyanın BMT-dəki daimi nümayəndəsi Rusiya üçün ciddi iqtisadi nəticələr haqda xəbərdarlıq edib. O, suveren dövlətə qarşı təcavüzü pisləməyə və Ukraynanın ərazi bütövlüyünü müdafiə etməyə çaırıb.
• Çinin daimi nümayəndəsi böhranın dinc həlli üçün dialoqu davam etdirməyə çağırıb.
• Ukraynanın daimi nümayəndəsi Rusiyanı DXR və LXR-nı tanımaq qərarını geri çəkməyə və danışıqlar masasına qayıtmağa çağırıb.
• “Biz hələ də diplomatiya üçün, diplomatik həll üçün açığıq, amma artıq Donbasda yeni qanlı qırğına imkan vermək niyyətində deyilik”, – Rusiyanın BMT-dəki daimi nümayəndəsi Vasili Nebenzya deyib.

Qərbin Ukraynaya hərbi dəstəyi olmayacaq, amma Rusiyaya qarşı sanksiyalar olacaq

Putin LXR/DXR-in müstəqilliyini tanıdı

Ağ Ev bir daha bildirib ki, ABŞ Ukraynaya qoşun göndərməyi planlaşdırmır.

Məqalə dərc olunan ana qədər Vaşinqton DXR və LXR-a qarşı sanksiyaların siyahısını yayıb. Bu respublikalarla o cümlədən də istənilən maliyyə və digər münasibətlər, uçuşlar, sakinlərə viza verilməsi və sairə qadağandır.

Ukrayna və beynəlxalq media və sosial şəbəkələrdəbu məsələ ilə bağlı ilk şərhlər ironik olub – bu ərazilərdə Amerikanın hər hansı sərmayələri və ya sazişləri onsuz da yox idi.

Ağ Evin məlumatında deyilir ki, bu sanksiyalar Qərb ölkələrinin ümumi sanksiya cavabından əlavə qəbul edilib. Ora məhz nələrin daxil olacağı hələlik məlum deyil.

Rusiyaya qarşı sanksiyalar haqda bir neçə Qərb ölkəsi, o cümlədən də Böyük Britaniya, Kanada və Yaponiya anons vermişdi.

“İndi biz əsl dost və tərəfdaşın kim olduğunu görəcəyik” – Ukrayna prezidenti

Fevralın 22-də səhər saat 4-də Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski çıxış edib. Əsas bəyanlar:

• “Rusiya 2014-cü ildən faktiki olaraq Donbasın işğal oolunmuş ərazilərində yerləşən qoşunlarını leqallaşdırır”.
• “Biz sülh istəyirik və biz öz addımlarımızda ardıcılıq”.
• “Tərəfdaşlarımızdan qəti dəstək addımları və əməli dəstək addıları gözləyirik. İndi bizim əsl dostumuzun və tərəfdaşımızın kim olduğunu və kimin Rusiyanı sözlə qorxutmağa davam etdiyini görmək çox vacibdir”.
• Ukrayna dərhal məsləhətləşmələrin keçirilməsi tələbi ilə Budapeşt Memorandumu əsasında XİN BMT Təhlükəsizlik Şurasına sorğu göndərib.
• Zelenski BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclasının çağırılması, ATƏT-in müsusi iclasının keçirilməsi təşəbbüsünü irəli sürüb.
• Normandiya dördlüyü sammitinin təcili toplantısı təşəbbüsü irəli sürülüb.
• “Biz təxribatları və təcavüzkarın qoşunlarının irəlilədiyini yaxşı görürük”.
• “Biz öz torpağımızdayıq. Biz heç nədən və heç kimdən qorxmuruq”.

Putin nə bəyan edib?

Putin LXR/DXR-in müstəqilliyini tanıdı

Rusiya prezidentinin qeyri-adi və kəskin bəyanatı fevralın 21-də axşam birbaşa yayım kimi elan edilib. Amma bir çox jurnalistlər və ekspertlər videonun meta-göstəricilərinə və digər məlumatlara əsaslanaraq (Putinin qol saatındakı zaman “canlı” yayım vaxtı ilə üst-üstə düşmür), ehtimal edirlər ki, bu çıxış daha əvvəldən yazılıb.

Əslində haçdisələrin əks sıralama ilə baş verdiyi versiyası fəal müzakirə olunur: əvvəlcə tanımaq qərarı verilib və Putinin çıxışı lentə alınıb, sonra isə müdaxilə üçün bəhanələr yaradılıb: təxribatlara başlayıblar və tanınmamış LXR və DXR ərazisində partlayışlar törədilib, oradan əhali evakuasiya olunub.

Putinin çıxışının qısa tezisləri:

• Ukrayna kommunist Rusiyası, Lenin və onun tərəfdaşları tərəfindən Rusiya və onun ərazisi hesabına yaradılıb.
• Stalin Polşa və Macarıstanın torpaqlarını Ukraynaya verib. Sovet Ukraynasının əraziləri beləcə formalaşıb.
• Keçmişdəki hadisələri dəyişmək mümkün deyil. Vladimir İliç Lenin adına Ukrayna. İndi isə Ukraynada Leninin heykəllərini uçururlar.
• Siz dekommunistləşdirmə istəyirsiz? Biz əsl dekommunistləşdirmənin nə demək olduğunu göstərməyə hazırıq.
• Meydan – Qərb pulları ilə dövlət çevrilişidir.
• 2008-ci ildə ABŞ bütün vasitələrlə Ukrayna və Gürcüstanın NATO-ya daxil olması qərarına nail olmağa çalışırdı.
• Ukraynanın hazırkı rəhbərliyi vətəndaşların müraciətinə reaksiya vermir. Krıma diversant qrupları göndərilir. Ukraynanın nüvə silahı hazırlamağa hazırlaşdığı haqda bəyanat səsləndi. Kiyev rejiminin hərbi gücləndirilməsi həyata keçirilir. Silah ardı kəsilməyən axınla gəlir.
• Rusiya müstəqil Ukraynaya iqtisadi yardım edirdi. Kiyev hakimiyyəti ələbaxan olub.
• Ukraynada millətçilik, rusiyafobiya. Qərbin qeyri-hökumət təşkilatları.
• 2000-ci ildə Bil Klintonun Moskvaya səfəri zamanı mən soruşdum ki, Amerika Rusiyanın NATO-a qəbul olunmasına necə baxır? Reaksiya çox təmkinli oldu. Yaxşı, bizi özünüzə dost və ya yoldaş etmək istəmirsiz, daha niyə düşmən edirsiz?
• Ukraynanın NATO-a daxil olması məsələsi və burada silahlanmanın həyata keçirilməsi zaman məsələsidir. Rusiyaya gözlənilməz zərbə təhlükəsiz olacaq. Hipersəs raketlərinin Moskvaya uçus müddəti 4-5 dəqiqədir. Bu, birbaşa boğaza dirənmiş bıçaqdır. Onlar bu planları həyata keçirmək ümidindədirlər.
• Kiyev Donbasda blitskriq istəyir. Soyqırım.
• Rusiyanın öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün cavab tədbirləri görməyə tam haqqı var.
• DXR və LXR-ın müstəqilliyini dərhal tanımaq.

Gecə saat 2-ə doğru Rusiya hərbi hissələr “sülhü dəstəkləmək üçün” artıq  DXR v LXR ərazisinə daxil oldu.

Rusiya ilə vahid infrastruktur və LXR/DXR bank sisteminin dəstəklənməsi – tanınma haqda qərarda nələr qeyd olunub?

• Rusiyanın LXR və DXR ilə sazişləri bir-birinin ərazisində hərbi infrastrukturdan və hərbi bazalardan istifadə haqqını, o cümlədən də Donbas sərhədlərinin birgə müdafiəsini nəzərdə tutur.
• Rusiya DXR və LXR-ın maliyyə və bank sistemlərinin dəstəklənməsi üçün tədbirlər görəcək.
• Sazişlər avtomatik uzadılma ilə 10 il müddətinə imzalanıb..

LXR/DXR-ın tanınmasına beynəlxalq reaksiya

• Böyük Britaniyanın baş naziri bunu beynəlxalq hüququn pozulması adlandırıb.
• Danimarkanın XİN rəhbəri bu qərarı düşməncə adlandırıb və beynəlxalq hüququ pozmaı dayandırmağa çağırıb.
• Avropa İttifaqından beynəlxalq hüququn pozulması və Rusiyaya qarşı sərt sanksiyaların tətbiqi haqda bildirilib.
• ABŞ Rusiyadan DXR və LXR-ın tanınması haqda bəyanat gözləyirdi və “ona dərhal reaksiya verməyə hazırdır”.
• Latviya Seyminin sədri LDXR statusunda dəyişikliyin heç vaxt tanınmayacağı haqda qətnamənin qəbulu təşəbbüsünü irəli sürüb.
• Polşanın baş naziri Avropa İttifaqının sammitinin təcili çağırılması və Rusiyaya qarşı sanksiyaların tətbiq edilməsi çağırışı edib.
• Serbiya prezidenti bildirib ki, Donbas üzrə qərar dünya nizamını tamamilə pozur.
• NATO-nun baş katibi LDXR-in tanınmasını qınayır və hesab edir ki, bu, Ukraynada vəziyyətin nizamlanması üzrə səyləri alt-üst edir.
• İtaliya XİN-dən bildirilib ki, bu, Minsk razılaşmasına ziddir və böhranın diplomatik yolla həllinə mane olur.
• Gürcüstan prezidenti Rusiyanın LDXR-ın müstəqilliyini tanımasını 2008-ci il ssenarisinin təkrarı adlandırıb.
• Almaniya XİN Donbas “respublikalarının” tanınmasını beynəlxalq hüququn pozulması adlandırıb və Rusiyanı bu qərarı geri çəkməyə çağırıb.
• Moldova prezidenti LDXR-ın tanınmasını qınayıb.
• Avstriya kansleri bu qərarı “Minsk razılaşması”nın pozulması və Ukraynada münaqişənin diplomatik yolla nizamlanması səylərinə zərbə adlandırıb.
• Fransa prezidenti Avropa İttifaqını Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə çağırıb.
• Venesuela, Kuba və Nikaraqua LXR və DXR-ı tanıdıqlarını bəyan ediblər.
• Suriya prezidenti bildirib ki, Dəməşq LDXR-ı tanımağa hazırdır.