Eko-aktivistlər Söyüdlü üzrə xüsusi komissiyanın işinin nəticələrinin açıqlanmasını tələb edirlər
Söyüdlü hadisələri
Azərbaycanın Gədəbəyin Söyüdlü kəndində ekoloji vəziyyəti öyrənmək üçün Nazirlər Kabineti yanında xüsusi komissiyanın yaradılmasından iki həftə keçsə də, ictimaiyyətə heç bir nəticə açıqlanmayıb. Ətraf mühit fəalları komissiyanın apardığı işin nəticələrinin açıqlanmasını tələb edirlər. “Ecofront” rəhbəri Cavid Qaranın fikrincə, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin susqunluğu vəziyyətin bərbad olmasından xəbər verir.
- “Qisas-3” əməliyyatı qapıdadır”. Bakıdan şərhlər
- Gürcüstanda tənqidi media təsisçisi Nika Qvaramiya Beynəlxalq Mətbuat Azadlığı Mükafatına layiq görülüb
- “Danışıqlar, yoxsa Ermənistana təzyiq? – Vaşinqtondakı görüş fonunda atışma
“Ecofront” ictimai təşkilatı Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Söyüdlü kəndi üzrə hökumət komissiyasının işinin yekunlarını açıqlamaq istəməməsi barədə həqiqətlərin dünya birliyinin diqqətinə çatdırılması üzrə müxtəlif istiqamətli tədbirlərin başlandığını elan edib.
“Onlar hətta Söyüdlüdə qızıl mədəni müəssisəsinin işindən ziyanın olmadığını bəyan edə bilməzlər, çünki bilirlər ki, belə bir şey bəyan edərlərsə, rüsvay olacaqlar”, – “Ecofront” şərh edir.
İctimai təşkilatın aksiyalarından biri komissiyanın fəaliyyətinin nəticələrinin açıqlanması tələbilə imza toplamaqdır.
“ETSN Söyüdlüdə havanın keyfiyyətini yoxlayıb, hava normaldır dediyi gün temperatur +14-16C və yağışlı hava olub. Nazirlik özü də deyir ki, bu test nəticəni düzgün əks etdirməyə bilər. Əlbəttə, düzgün əks etdirmir. Ümumiyyətlə ETSN-in heç bir laboratoriya infrastrukturu yoxdur. Yalan danışırlar. Test cihazları almaqla həll olan məsələ deyil. Vaxtlı-vaxtında kolibrasiya tələb olunur. İstifadəçi peşəkarlığı tələb olunur. Bizdə isə bütün bunlar yoxdur. ETSN kompleks analizlərin nəticəsini ictimaiyyətə açıqlamaq istəmir. Amma nəticələr bəllidir. Nazirlər Kabinetinə göndərilib. Yəni ki, vəziyyət pisdir. Yoxsa indi bar-bar bağırırdılar”, – “Ecofront” müstəqil ekoloji təşkilatının rəhbəri Cavid Qara Facebook səhifəsində yazıb.
Nə baş verib?
20-21 iyunda Gədəbəy rayonunun Söyüdlü kəndində yerli sakinlərin etiraz aksiyası keçirilib. Onlar yaxınlıqda yerləşən “Gədəbəy” qızıl yatağından çirkab suların axıdılması üçün yeni süni gölün salınmasına etiraz edirlər.
Söyüdlü Bakıdan 450 kilometr qərbdə dağlıq ərazidə yerləşir. “Gədəbəy” qızıl yatağını Britaniyanın “Anglo Asian Mining” şirkəti işlədir. Burada qızıl hasilatına 2009-cu ildən başlanılıb.
Kənd sakinlərinin bildirdiklərinə görə, uzun illərdir qızıl mədəninin istismarı nəticəsində ətraf mühitə ciddi ziyan dəyir. Hava sionid qazı ilə çirklənib və bu da əhalinin sağlamlığına ziyan vurur. Kəndlilər deyirlər ki, indi də kəndlilərin örüş sahələrində zəhərli tullantılar üçün nəzərdə tutulmuş ikinci süni gölün salınması vəziyyəti daha da ağırlaşdıracaq.
Söyüdlü kənd sakinlərinin aksiyasını dağıtmaq məqsədilə polis əməkdaşları rezin güllələrdən, gözyaşardıcı qazdan istifadə ediblər. Yerli sakinlərin sözlərinə görə, qarşıdurma zamanı 10-a yaxın kəndli xəsarət alıb.
İyunun 22-də kəndin giriş-çıxışı polis tərəfindən bağlanıb. Təxminən 10 sakin həbs edilib, yaxınları onlarla əlaqə saxlaya bilmədiklərini və harada saxlandıqları haqda məlumatsız olduqlarını.
Sosial şəbəkələrdə bu hadisələrə görə hakimiyyəti sərt tənqid edən iki fəal – Qiyas İbrahimov və Elmir Abbasov Bakıda həbs edilib.
Qızıl mədən şirkəti zərəri inkar edir
Azərbaycan Respublikasının baş naziri Əli Əsədovun sərəncamı ilə iyunun 21-də Gədəbəy rayonunun Söyüdlü kəndində yaranmış vəziyyətin monitorinqi və qiymətləndirilməsi üçün komissiya yaradılıb. Azərbaycan Respublikasının ekologiya və təbii sərvətlər naziri Muxtar Babayev komissiyanın sədri təyin edilib.
İki həftə keçməsinə baxmayaraq, komissiyanın işinin nəticələri açıqlanmayıb. Turan-ın sorğusuna cavab olaraq nazirliyin mətbuat xidməti Qurban bayramı günlərində də komissiyanın işinin davam etdiyini bildirib.
“Götürülən nümunələr öyrənilir, analizlər aparılır. Araşdırmanın nəticələri barədə ictimaiyyətə məlumat veriləcək”, – nazirliyin mətbuat xidmətinin rəhbəri deyib.
Azerbaijan International Mining Company qızıl hasilatı şirkətinin nümayəndəsi Elşad Məmmədov jurnalistlərə müsahibəsində müəssisədəki tullantıların əhalinin sağlamlığına və ətraf mühitə zərərli təsirinin olmadığını bildirib.
“Sianid sızması baş verib”
Söyüdlüyə giriş-çıxış məhdudlaşdırılmamışdan əvvəl “Gədəbəy” qızıl mədəninin tullantı sularının axıdıldığı gölə baxış keçirən və buna görə polis zorakılığı ilə üzləşən “Ecofront” üzvü sianid anbarının çox pis idarə olunduğunu bildirmişdi. Onun sözlərinə görə, kimyəvi tullantı anbarının nəinki beton örtüyü yoxdur, ən primitiv su keçirməz membranlar belə anbarın ancaq bənd hissəsini əhatə edir:
“Digər hissələrdə sızmanın qarşısını almaq üşün heç bir addım atılmayıb. Bu anbardan davamlı olaraq sızma olması qaçılmazdır”, – o demişdi.
“Bu anbarı idarə edən şirkət və nəzarətedici qurum kimi Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi məsuliyyətə cəlb edilməlidir. Mədənin və emal müəssisələrin fəaliyyəti dərhal dayandırılmalıdır. Anbarda təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilməli və toksik tullantının zərərsizləşdirilməsi üçün fəaliyyət planı hazırlanmalıdır. Bütün xərclər də bu fürsətçi şirkətə yüklənməlidir”, – “Ecofront”un açıqlamasında bildirilmişdi.
