Bayquş, gəlin və xüsusi təyinatlılar
Gürcüstanda ölkə tarixində ən uzun sürən seçkiqabağı dövr və ən çətin proqnozlaşdırılan seçkilər sona çatdı. Amma hələ ki, hər şey yenicə başlayır. Seçkidən sonrakı proseslər seçkiqabağı hazırlıqdan daha uzun və gərgin ola bilər, çünki əsas müxalifətçi qüvvə prosesə etimadsızlığını elan edir.
Beləliklə, ilkin nəticələr aşağıdakı kimidir:
- Gürcü arzusu – 49,78%
- Vahid Milli Hərəkat – 26,7%
- Vətənpərvərlər Alyansı – 4,9%
Heç bir başqa partiya 5 faizlik baryerə yaxınlaşmayıb.
Gələcək parlament üçün “yenilik “Vətənpərvərlər Alyansı oldu, bu gürcü millətçiləri partiyasının liderləri anti-qərb və anti-türk bəyanatları ilə çıxış edir və öz partiyalarını “Gürcüstan yönlü adlandırırlar.
Liberal qüvvələr, açıq Qərb yönlü olan, keçmiş müdafiə naziri İrakli Alasaniyanın “Azad demokratları və respublikaçılar seçki həddini keçə bilmədilər. Paata Burçuladzenin “Dövlət xalq üçün partiyası da baryerdən xeyli geridə qaldı.
9 oktyabr səhər saat 10 üçün MSK seçki məntəqələrinin təxminən 70 faizinin nəticələrini artıq hesablayıb, buna görə də nəticələrdə əsaslı dəyişiklikləri gözləməyə dəyməz.
İndiki mərhələdə müxalifətçi qüvvələr seçkilərin nəticələrinə etimadsızlıqlarını bildirdilər.
“Milli Hərəkatın əsas iradları kifayət qədər gərgin şəraitdə keçən səslərin hesablanması prosedurasına ünvanlanıb – seçki məntəqələri bağlanandan sonra onlardan bəzilərinə və yaxın ərazilərə kənar adamlar daxil olub, məntəqələrdən birində isə hətta səsvermə qutusunu dağıdıblar.
Daha bir irad bilavasitə MSK-nın işi ilə bağlıdır. Müxalifətin etirazına səbəb olan odur ki, əvvəlki seçkilərdən fərqli olaraq MSK seçkilərin ilkin nəticələrini elan etməkdə gecikdi. Əgər 2012-ci ildə nəticələr 22.00 üçün artıq elan edilmişdisə, indi ilk məlumat gecə saat ikidə açıqlandı.
Və üçüncü irad. Müxalifət ilkin nəticələrin iqtidar yönlü “İmedi televiziya şirkətinin sifarişi ilə keçirilən exit poll-un nəticələri ilə üst-üstə düşməsi faktını şübhəli sayır. Bu exit poll-un nəticələri 20.00-da, seçki məntəqələri bağlanandan dərhal sonra elan edildi və hakim partiyanın qərargahında şampan butulkalarının açılmasına səbəb oldu: “Gürcü arzusu – 53%, “Milli Hərəkat – 19%.
Bu exit poll-un məlumatlarını “Milli Hərəkata qarşı loyal olan “Rustavi-2 televiziya şirkəti də açıqladı və burada tam fərqli reallıq üzə çıxır: Gürcü arzusu – 39,9%, “Milli Hərəkat – 32%.
“Milli Hərəkat seçkilərdən dərhal sonra, ilkin nəticələr elan olunan kimi seçkilərin nəticələrinə qarşı etiraz etməyə başladı.
Səhər saat 3-də MSK binasının qarşısında artıq xeyli adam varıydı – burada “Milli Hərəkatın tərəfdarları toplaşmışdı. Anındaca tribuna quruldu və partiya liderləri həmin tribunadan öz seçicilərini səslərini müdafiə etmək üçün küçələrə çıxmağa çağırdılar.
“Heç kim ümid etməsin ki, baş verən bu özbaşınalıqdan sonra biz parlamentə daxil olmaq istəyəcəyik, – aksiyada öz çıxışı zamanı “Milli Hərəkatın liderlərindən biri dedi.
Həmin vaxt “Gürcü arzusunun qərargahında
Düz axşam saat 8-də hakim partiyanın qərargahında şampan şüşəsini açaraq, qələbələrini qeyd etməyə başladılar. Jurnalistlərə açıqlamalarında “Gürcü arzusunun nümayəndələri bildirdi ki, “İmedi televiziya şirkətinin exit poll-unun nəticələrinə inanırlar və qələbə çalacaqlarına şübhə etmirlər.
“Gürcü arzusunun ofisinin yanında quraşdırılmış tribunada hökumət üzvləri və partiya liderləri ilə birlikdə keçmiş baş nazir Bidzina İvanişvili də varıydı.
O, seçicilərə dəstəyə görə minnətdarlığını bildirdi və dedi: “Sizin həqiqətən də sevdiyiniz hakimiyyətiniz var, şərəf və ləyaqəti olan dahi lider Kvirikaşvilinın başçılıq etdiyi hökumətiniz var. Siz dahi bir komanda seçmisiz.
İkipartiyalı parlament
Əksər seçki məntəqələrinin bülletenləri hesablanıb. “Milli Hərəkat sonda seçkilərin nəticələrini tanıyıb, qanunverici orqanda öz kürsülərini tutsa, doxsanıncı çağırışda Gürcüstan parlamenti ikipartiyalı olacaq. Bir çoxları üçün belə bir nəticə gözlənilməz oldu, çünki 2016-cı ilin sehttps://giphy.com/gifs/funny-crazy-ABgNxvbk95V3Wçkiqabağı kampaniyası ən çoxpartiyalı kampaniyalardan idi. Seçkilər ərəfəsində keçirilən müxtəlif sosioloji tədqiqatlara görə, ən azı dörd partiyanın seçki baryerini keçmək şansı varıydı.
Sonda isə elə alındı ki, növbəti dörd il ərzində parlamentdə bir-birinə qarşı barışmaz düşmənçilik mövqeyində olan iki partiya böyür-böyürə işləməli olacaq.
“Facebook istifadəçiləri artır bu növbəti dörd ili necə gördüklərini nümayiş etdirirlər:
Gələcək parlamentin konturları hələ tam aydın deyil, çünki ilkin nəticələrə görə, əksər birmandatlı dairələrdə (onların sayı 73-dür) ikinci tur keçiriləcək. Amma siyasi şərhçilər şübhə etmir ki, “Gürcü arzusu parlamentdə konstitusion çoxluq, yəni 150 deputat mandatından 113-nü ala biləcək.
Bayquş, gəlin və xüsusi təyinatlılar
Seçki günü o dərəcədə sakit və dinc şəraitdə başladı ki, media nümayəndələrinin seçki məntəqələrinin birinə uçub gələn bayquşu, səs verməyə gələn bəylə gəlini və seçki məntəqəsində MSK müşahidəçilərinə gül dəstəsi təqdim edən yaşlı kişini göstərmək imkanı da oldu.
Səs verməyə gələn və qələbə çalacaqlarına əmin olan siyasətçilərin açıqlamaları ilə yanaşı gün ərzində qeyri-hökumət təşkilatları nümayəndələrinin səsvermənin insidentsiz keçməsi, qeydiyyata alınan pozuntuların isə seçkilərin nəticələrinə təsir etməyəcək dərəcədə az olması ilə bağlı məlumatları səsləndirilirdi.
Düzdür, axşam bu, skandinaviyalılara məxsus sakitlik və nizam-intizam pozuldu. İlk ciddi insident Kvemo Kartli bölgəsində – əsasən etnik azərbaycanlıların yaşadığı Marneulidə baş verdi.
Qızılhacılı kəndində yerləşən seçki məntəqəsində komissiya üzvləri təkrar səs verməyə çalışan bir nəfəri ifşa edəndən sonra vəziyyət gərginləşdi.
Müxtəlif partiyalardan olan namizədlər bu fakta qarşı etirazlarını bildirərək, səsverməni dayandırmağı tələb etdilər. Amma məsələni dinc şəraitdə həll etmək mümkün olmadı, dava başladı.
Məktəb binalarından birində açılan seçki məntəqəsinin qarşısında yüzlərlə adam toplaşdı. Onlar dəyənəklə təhdid edir, şüşələri daşla sındırdılar və qapıları yerindən qopardılar, bülleten qutusunu oğurlamağa cəhd etdilər. Vəziyyət kəndə seçki məntəqəsinin bütün perimetri boyu düzülən xüsusi təyinatlılar gələndən sonra sakitləşdi. Amma dava nəticəsində bir neçə adam yaralandı. Onların arasında polis əməkdaşları da var.
Hakimiyyət Qızılhacılıda baş verən iğtişaşlara görə “Milli hərəkatı günahlandırdı, müxalifət isə bütün məsuliyyəti hakimiyyətin üstünə atır.
Məntəqələr bağlanandan və səslərin hesablanması başlayandan sonra vəziyyət bir az da gərginləşdi.
Cixaşkari kəndində də seçki məntəqələrinə hücum olunub, burada naməlum şəxslər komissiya üzvlərinin yanına soxularaq, seçki qutularını dağıtdılar. İndi orada seçkilər baş tutmamış hesab olunur. Belə bir fərziyyə irəli sürülür ki, həmin məntəqələrdə liderlik müxalifətdə idi.
İğtişaşlar həm də Kutaisinin məntəqələrindən birində qeydə alınıb, bura da bir neçə kişi soxulub. Hücumlarının obyekti “Milli Hərəkatın namizədi Qiqi Tsereteli oldu. Video yazıda onlardan birinin qışqırığı qeydə alınıb:
“Utanmırsız, Kutaisi camaatı! Yəni doğrudanmı “Milli hərəkata səs verəcəksiz? Kişiləri ərə verməyə hazırlaşırsız?
Monitorinqi həyata keçirən qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri hakimiyyəti səslərin toplanması üçün komissiya üzvlərinə normal, sakit işləmək imkanı yaratmağa, bundan başqa da Marneuli rayonunda və bir neçə başqa seçki məntəqəsində zorakılıq hallarının səbəblərini araşdırmağa çağırır.
Pozuntulara baxmayaraq, müşahidəçilərdən heç biri indiki mərhələdə baş tutan seçkilərin nəticələrinin legitimliyini şübhə altına qoymur.
Dərc edilib: 09.10.2016.
