İşçi hüquqları müdafiəçiləri məhkəmə qarşısında
Azərbaycanda həbslər – “İşçi Masası”
Azərbaycanda işçi hüquqları fəallarına qarşı məhkəmə prosesləri başlayıb. Xuliqanlıqda təqsirləndirilən “İşçi Masası” Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının sədri Afiəddin Məmmədovun cinayət işi üzrə keçirilən prosesdə şahidlərin ifadələrində uyğunsuzluq yaranıb. Narkotik alverində təqsirləndirilən konfederasiya üzvü Məhyəddin Orucovun məhkəməsi isə jurnalistlərin peşə fəaliyyətini həyata keçirmək hüququ uğrunda mübarizəsi ilə yadda qalıb. Prosesin açıq olmasına baxmayaraq, jurnalistlər məhkəmə zalına buraxılmayıb. Lakin etirazlardan sonra onlar məhkəmə zalına daxil ola biliblər.
- Neft buruqları, ilk insan heykəli, rəngarəng qraffitilər… Balaxanıdan reportaj
- “Rusiya ilə münasibətlərdə geosiyasi vəziyyətə uyğun davranmaq ən doğru seçimdir”. Bakıdan baxış
- Bu il Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalanacaqmı? Bakıdan şərh
İyulun 30-da Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində Həmkarlar İttifaqı fəalı Afiəddin Məmmədovun işi üzrə prosesdə iki şahidin – Daxili İşlər Nazirliyinin çevik alayının əməkdaşları Mustafa İsmayılovun və Sadiq Həsənlinin ifadələri dinlənilib.
İsmayılov bildirib ki, onlara bıçaqlanma barədə siqnal daxil olub. Beş dəqiqədən sonra hadisə yerində olublar və yerə uzanmış adamı və “vətəndaşlar tərəfindən saxlanılan” Məmmədovu görüblər.
Vəkilin sualını cavablandıran polis deyib ki, Məmmədovun əlində bıçaq görməyib. Onun sözlərinə görə, bıçaq zibil qutusunun yanında olub. Zərərçəkənin qarın nahiyəsində sol tərəfdən yara olub.
Lakin digər şahid, Həsənli bildirib ki, zərərçəkənin sağ tərəfində xəsarət görüb.
Məmmədov isə öz növbəsində deyib ki, o saxlanılarkən həmin iki polis, ümumiyyətlə, orada olmayıb. Onun sözlərinə görə saxlanmada post-patrul xidmətinin 4 əməkdaşı və Bakı Şəhər Polis İdarəsinin mülki geyimli altı əməkdaşı iştirak edib.
Növbəti məhkəmə iclası avqustun 13-də keçiriləcək.
İşçi Masası Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının rəhbəri Afiəddin Məmmədov 2023-cü il sentyabrın 20-də öz evinin yaxınlığında naməlum şəxsi bıçaqlaması ittihamı ilə saxlanılıb. Ona qarşı Cinayət Məcəlləsinin 221.3-cü (silahdan istifadə etməklə törədilmiş xuliqanlıq) və 126.1-ci (qəsdən sağlamlığa ağır zərər vurma) maddələri ilə cinayət işi qaldırılıb.
İstintaq materiallarına görə, Məmmədov həmin şəxsə bıçaqla xəsarət yetirib. Fəal isə evinin qarşısında tanımadığı şəxsin hücumuna məruz qaldığını, daha sonra isə çox sayda polis əməkdaşları tərəfindən saxlanıldığını bildirib. Onun sözlərinə görə, hər şey bir anın içində baş verdiyi üçün o, nə baş verdiyini anlaya bilməyib.
Daha sonra Məmmədova qarşı ittiham ağırlaşdırılaraq 126.2.4-cü (ümumi təhlükəli üsulla qəsdən sağlamlığa ağır ziyan vurmaq) və 228.4 (qanunsuz soyuq silah gəzdirmə) maddələrinə tövsif olunub. Bu ittihamlarla onu 11 ilə qədər həbs cəzası gözləyir.
Hüquq müdafiəçisi ittihamları rədd edir və ictimai-siyasi fəaliyyətinə görə cəzalandırıldığını bildirir.
Bundan əvvəl, 2 avqust 2023-cü ildə Afiəddin Məmmədov barəsində inzibati həbs qətimkan tədbiri seçilib. O, eyni gündə iki dəfə məhkəmə qarşısına çıxarılıb. Bakı şəhəri Xətai rayon Məhkəməsinin qərarı ilə fəal İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 528.1-ci (məhkəmə qərarlarının və digər orqanların icrası ilə bağlı icra hakimiyyəti orqanının tələblərinə tabe olmama) maddəsi ilə 500 manat məbləğində cərimə edilib. Paytaxtın Yasamal rayon Məhkəməsi isə onun barəsində İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 510-cu (xırda xuliqanlıq) və 535.1-ci (polis əməkdaşına və ya hərbi qulluqçuya qəsdən tabe olmama) maddələri ilə 30 sutka inzibati həbs qərarı çıxarıb.
Bu, “İşçi Masası” tərəfindən dəstəklənən kuryerlərin 1 avqust 2023-cü il etirazından sonra baş verib.
Afiəddin Məmmədovun işçilərin hüquqlarını müdafiə etdiyinə görə cəzalandırıldığına əmin olan hüquq müdafiəçiləri onu siyasi məhbus kimi tanıyıblar.
Həmin gün narkotik ittihamı ilə təqsirləndirilən digər həmkarlar ittifaqı fəalı Məhyəddin Orucovun da məhkəməsi keçirilib. Prosesin açıq keçirilməsinə baxmayaraq, heç bir izahat verilmədən jurnalistlər məhkəmə zalına buraxılmayıb.
Reportyorlar məhkəmənin qəbul şöbəsinə gedərək məhkəmə sədrilə görüş tələb ediblər. Sədrin köməkçisi onların qarşısına çıxıb, bundan sonra media nümayəndələrini prosesə buraxıblar.
İclasın əvvəlində vəkil Nazim Musayev məhkəmə heyətinə etiraz edib. O xatırladıb ki, əvvəlki iclasda müdafiə tərəfinin etirazına baxmayaraq, Orucovu zalda qandallı vəziyyətdə saxlayıblar.
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin presedent qərarlarına əsasən, proses zamanı müttəhimin məhkəmə zalında qandallı saxlanılması işgəncə sayılır. Məhkəmə “işgəncələrə göz yumduğuna” görə vəkil məhkəmə heyətinə etiraz edib. Lakin etiraz təmin edilməyib, amma Orucovun biləklərindən qandallar çıxarılıb.
Sonra vəkil ibtidai istintaq zamanı müstəntiqlərin müdafiə tərəfinin vəsatətlərinə cavablarını iş materiallarından çıxarmaq üçün vəsatət qaldırıb, çünki onlara cavab verilməyib. Lakin sonradan istintaqın cavabları işə daxil edilib və bildirilib ki, onlar 9 saylı hüquq bürosuna göndərilib.
Vəkil vəsatətə cavab verilməməsilə bağlı büronun sənədini təqdim edib. Aşkar edilmiş saxtakarlıq səbəbindən vəkil bu cavabların iş materiallarından çıxarılmasını tələb edib. Lakin məhkəmə vəsatəti təmin etməyib və mahiyyəti üzrə dinləmələri avqustun 2-nə təyin edib.
Məhyəddin Orucov 13 dekabr 2023-cü ildə külli miqdarda narkotik maddə alveri ittihamı (Azərbaycan Cinayət Məcəlləsinin 234.4.3-cü maddəsi) ilə həbs edilib.
Bundan əvvəl o, 2023-cü ilin oktyabrında polisə tabe olmamaq ittihamı ilə 30 sutka inzibati qaydada həbs edilib. Sərbəst buraxılandan sonra Məhyəddin Orucov bildirib ki, onun həbsinin əsl səbəbi sosial şəbəkələrdə əmək hüquqlarının pozulmasına görə hakimiyyəti tənqid etməsidir. O həmçinin polis tərəfindən döyülməsindən və qeyri-insani rəftardan şikayət edib.
2023-cü ilin avqustunda kuryerlərin etirazından sonra “İşçi Masası”nın daha iki üzvü – Ayxan İsrafilov və Elvin Mustafayev narkotik ittihamı ilə həbs edilib. 2024-cü ilin yanvarında Elvin Mustafayev, aprelində isə Ayxan İsrafilov 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum ediliblər.
Hər iki gənc fəal ittihamları rədd edərək, həbslərinin insan haqları sahəsində fəaliyyəti ilə bağlı olduğunu bildirib.
