Azərbaycanda niyə Zəngəzuru çox xatırlatmağa başlayıblar? – Bakıdan şərh
İkinci Qarabağ müharibəsi başa çatdıqdan sonra ən müxtəlif səviyyəli Azərbaycan siyasətçiləri öz çıxışlarında Zəngəzuru (Ermənistanda bu vilayət Sünik adlandırılır) – Ermənistanın cənub hissəsini daha çox xatırladırlar. Bunun səbəbi nədir?
Azərbaycanın əsas hissəsini eksklavı – Naxçıvanla birləşdirməli olan nəqliyyat dəhlizi Zəngəzurdan keçməlidir.
- Kommunikasiyaların açılması: Ermənistan üçün yeni imkanlar, yoxsa təhlükəsizliyin təhdidi?
- Qarabağ üzrə razılaşmanı kim pozur? – Azərbaycan və Ermənistanda rəylər fərqlidir
Üstəlik ötən əsrin 80-ci illərinin sonlarında 90-cı illərinin əvvəllərində Ermənistanın bu hissəsində yaşayan yüz minlərlə azərbaycanlı öz doğma yerlərindən qaçqın düşüb.
Azərbaycanın müxalif “Respublikaçı Alternativ” partiyasının liderlərindən biri Natiq Cəfərlinin fikrincə Zəngəzur məsələsinin gündəmdə olması nə ərazi iddiası, nə də aqressiya təzahürüdür. “Bu, siyasi təzyiq vasitəsidir” – o hesab edir.
“Biz qonşularımızla sülh şəraitində yaşamaq istəyirik, iqtisadi və insani münasibətlərin yaranmasında, kommunikasiya xəttlərinin açılmasında, logistik əlaqələrinin bərpasında maraqlıyıq.
Biz Ermənistanla dinc qonşuluq etməyə hazırıq, amma rəsmi İrəvən buna hazırdımı?! Sabah [Dağlıq Qarabağın] status məsələsini tək rəsmi İrəvən yox, Moskva, Paris, Vaşinqton qaldırsa nə olacaq?!” – Natiq Cəfərli Facebook səhifəsində yazır.
Minsk Qrupu yerindəcə qalıb, heç yerə itməyib, rəsmi Moskva regionda tək söz sahibi olması istəyinin qarşısını həm də Minsk Qrupu formatı ala bilər – siyasətçi hesab edir.
“Biz işimizi doğru qursaq, Moskva ilə Qərb arasında olan münaqişə və fikir ayrılığından gözəl istifadə edə bilərik. Rusiyanın bu məsələdə tək söz sahibi olması tək bizi yox, elə Qərbi də narahat edir. Sabah Rusiya qoşununun ərazimizdən çıxarılması məsələsində məhz Paris və Vaşinqton bizə kömək ola bilər.
Amma Minsk Qrupunun təhlükəli yanları da var – status məsələsi. Biz özümüzü aldatmayaq, bu məsələ masaya gətiriləcək, müəyyən təzyiqlər olacaq, bu təzyiqlərin amortizasiyası üçün iki vacib yol var: daxildə çoxsəsli parlament (həm də güclü vətəndaş cəmiyyəti) və paralel olaraq Zəngəzura qaçqınların qayıtması, buna zəmanət məsələsi – başqa yol görmürəm.
Biz ağılla, siyasi doğru ritorika ilə hər dəfə “Zəngəzur” deyəndə Ermənistanın status məsələsində israrından vaz keçməsi şansı artır.
Bəli, biz Ermənistana ərazi iddiası etmirik, amma Qərbi Azərbaycandan olan türklərin öz ata-baba yurduna qayıtması üçün mütləq son sülh müqaviləsində hüquqi baza yaradılmalıdır. Əgər əvəzində Ermənistan Bakı, Sumqayıt, Gəncəyə erməni əsilli azərbaycanlıların qaytarılması məsələsini qaldırsa, buna da razılıq verməliyik. Çünki, demoqrafik üstünlük bizdədir, yaxın 25-30 ildə regionda demoqrafik üstünlük tam bizdə olacaq. İqtisadi, insani münasibətlərin bərpasından da sonda udan biz olacağıq.
Daha soyuqqanlı olmağı və strateji düşünməyi öyrənməliyik…” – Cəfərli əlavə edib.
